Cem Ti Nei Lo Sunmang
(Himi ngantu Director Ang Lee hi Taiwan ram ih suak, Tuluk miphun zuknung director, screenwriter le producer hminthang a si. Leitlunhuap zuknung laksawng peknak phunphun ah laksawng tampi ngahtu a si. A zuknung hminthang tthenkhat cu "Pushing Hands", "The Wedding Banquet", "Eat Drink Man Woman", "Sense and Sensibility", "The Ice Storm", "Crouching Tiger", "Hidden Dragon", "Hulk", "Brokeback Mountain", "Lust, Caution" le "Life of Pi" tivek pawl an si.)
1978 kum ah zuknunglam zir ding in Illinois Phunsangtlawng ah hmin ka pe. Ka pa cun nasa zet in i dawn. Ka pa cun, "Kum tinte'n Broadway ih um mi hnattuan 200 hrangah zuknunglam minung 50,000 an zuam aw ttheu," tiah cazin pakhat i sim. Asinan a thuron cu dodal in Amerika pantu vanzam ah ka lut. Cumi cun kan pehtlaihawknak a hngong. A lehhnu kum sawmbi pahnih (kum 20) sung ah ka pa thawn kan biakawknak hi ttongkam hlawm za hnakin a mal ding.
Kum tawkfang a rei ih, zuknung tlawng ka ttheh tikah, ka pa ih rak ruat mi cu ka theithiam thok. A ra thleng thar mi Tuluk miphun pakhat in Amerikan zuknung ttuanrian (American film industry) ah hlawhtlinnak a ngah timi cu theih dah lo mi deuhthaw a si. 1983 ihsi thok in kum ruk sung cu beidong thinharnak thawn ka talbuai ih, ruahsan ding um lo dinhmun derthawng ah ka ding. Ka can tam sawn cu zuknung zuktu pawl ih thilri timlam bawm in siseh, editor bawmtu ah siseh, cephnep dangdang ttuan in siseh, ka hmang. Ka tuar nat bik mi tontehnak lakih tel mi cu, zuknung tuahsuaktu company dangdang sawmthum hnenah zuknung duanca (screenplay) ka va zuar ih, a hamkha zet mi hnonnak hlir ka ton thluh mi kha a si.
Cumi kum ah kum 30 ka kim. Tuluk thufim hlun pakhat ah hiti'n a um: 'Kum 30 ahcun minung pakhat cu a dingcang hnget zo' ti a si. Asinan kei cu keimahte hman ka somdawl aw thei hrih lo. Ziang tuah thei mi ka nei? Ka hngak hrih ding maw, asilole zuknung tuahsuak ding ih sunmang ka neih mi cu ka beidong san sawn ding? Himi zawn ah ka nupi in man bikhiah rual lo somdawlnak i pe.
Ka nupi cu college ih ka class pi a si. Cinungphung (biology) zirtu a si ih, tlawng a ttheh tikah siivailam zirhliahnak hmun fate pakhat ah hna a ttuan. A sumlut cun in daih nerno fangfang. Cumi lai ah cawm pitlin ding mi fapa upabik Haan kan nei zo fawn. Sualmawhnak nei ih ka theihawknak zia-umter deuh ding ah innsanglam hnattuan hmuahhmuah – rawl suan, inn thenfai, nau um – cu keimah in ka ttuan thluh. Cumi pawl ttuan phah in ca ka siar, zuknung pawl thlirsalnak ka tuah ih, duanca pawl (scripts) ka ngan. Siimlam ih zanriah ka timtuah ttheh tinte'n ka fapa thawn kan inn hmailam kaililawn ah kan to ih thuanthu ka sim phah ah, kan innsang hrangih nu huaisen a si mi Haan ih nu, kan sumlut neihsun thawn, a ra tlun lai cu kan rak hmuak ttheu.
Hivek nun hi pacang pakhat dinhmun ahcun a zah-um lo tiah ka ruat. Vei khat cu ka pi le pu (nupi ih nu le pa) in an fanu (ka nupi) hnenah sumpai an rak pe. An tumtah mi cu Tuluk rawl dawr pakhat ka on theinak ding ih sumhram ka neih theinak ding ah a si. Cumi cun kan innsang a somdawl thei ding tiah an ruahsan. Asinan ka nupi in an sumpai cu a la duh lo. Cumi thuhla ka theih sal tikah, zan tampi sung itthat lo in thu ka ruat. A netnak ahcun hiti'n thutluknak ka tuah: Ka sunmang hi a hlawhtling thei lo ding, leitlun diktak ka hmaton tengteng a ttul sawn.
Cumi hnu cun (thinlung rit zet cing in) kan kiangnai ih tualsung college pakhat ah computer zir ding in hmin ka pe. Thil dang hmuahhmuah hnakin, hnattuan ka ngah lohli a ttul sawn timi ka ruat laifang a si ruangah, computer ka thiam lawng ah hnattuan ka ngah lohli ding tiah ka ruat. Cumi hnu ni tam zet sung cu beidong in ka um. Ka umtudan pangai lo mi cu ka nupi in a theihthiam tikah, ka zal ih um mi zir-can (schedule of classes) a hmu ngah. Cumi zan ahcun zianghman a ttong lo.
A thaizing, hnattuan feh ding ih a mawttaw sung a lut hlan te ah, ka nupi cu a ra kir sal ih, kan inn hmailam kaililawn ah ra ding in, "Ang, na sunmang kha hngilh hlah," tiah i sim.
Cutikah a tak ram ih harsatnak ruangah a pil hlo zo mi ka sunmang cu a rung nung sal. Ka nupi a feh liam tikah ka zir-can cahnah cu ka zal ihsin nuamnaite'n ka phorh ih, cip seksek in ka thlek thluh. Cule, hnawmbawm ah ka hlon.
Tawkfang a rei tikah ka zuknung duanca hrangah bomnak sumpai ka ngah ih, keimai' hoha mi zuknung ka zuk thok. Cumi hnu ah, ka zuknung malte in ramtamhuap sunlawih laksawng (international awards) an run ngah. A liam cia mi can hmaisalam pawl vun rel sal tikah, ka nupi cun, "Laksawng pakhat lawng na ttul ti hi ka zum ringring. Na laksawng cu zuknung tuahsuah hi a si. Computer zirtu cu minung tamngaipi an um zo, cumi zir ve ding ah Ang Lee timi hi an hai lo. Khimi sui milem (zuknung sunlawih laksawng ngahtu an pek ttheu mi) ngah na duh ahcun, na sunmang ah na pumpekawk a ttul," tiah i sim.
Tuini ahcun, a netkhawt ah cui' sui milem cu ka ngah zo. Keimai' bulpak tairial suahnak le ka nupi ih tah cawk rual lo hlanawknak in hlawhtlinnak laksawng an ngah tiah ka ruat. Cule, tu ahcun tuihlan hmuahhmuah hnakih theih fiang mi ka nei. Cumi cu, zuknung tuahsuah hi ka peh vivo tengteng a ttul, timi a si.
Na hmu ko ti aw, cem ti nei lo sunmang ka nei, timi hi!
Ngantu: Director Ang Lee
English ih lettu: Irene
No comments:
Post a Comment