21 November, 2021

Pathian le Kannih

Pathian le Kannih 

1977 September 5 ah khan Voyager 1 timi, minung tel lo, tlolak vanlong pakhat cu leilung ihsin a zuangsuak thok. 

Cui' vanlong te cu kum 13 a rei hnu, 1990 February 14 ah Saturn leilung kiang a va thleng. 

Cutawk ihsin kan leilung hi peng 3.7 billion (3,700,000,000) a hla. 

Cui' vanlong te cun neta bik hrang runinn thlahliamnak (one last look to home) ah ti'n kan leilung cu a run zuk ta. 

Cumi hnu cun a parih camera pawl cu NASA in an phit ih vanlong te khal tlolak kaupi ah an thlah liam ta. 

Cumi zuk cu a hnuai ih tarlang mi zuk khi a si ih, leilung cu rin bial sungih a cuk te khi a si. 

Himi zuk hin leitlun mipi hrangah ruah ding tampi in pe. 

Tlolak kaupi sungah leilung hi ziangtluk in a nep, hnawmhne sia fatakte pakhat tluk fang a si timi a langter. Cui' leilung sungah kum rei lo te a nung duak men mi minung tla cu ziangtluk in a thupi lo timi a langter sinsin. 

Leitlun ah minung pawl thuneihnak le lalnak cuh aw in si seh, mah le mah ngaisang aw zet le hamțam zet in si seh, nunkhua kan sat rero hi ziangvek a si thlang timi ruahnak a suahter. 

Minung hi ziangso kan si? Kan dam kum tawi zia tla hi vandumkulh rak umnak rei zia thawn tahțhim tla cun rel ding tlak zianghman a um lo. 

A tlun ih tarlang mi hman khi kanmah Ninui' Khawvel (solar system) sung lawng ah a si lai. 

Tleu hi kum khat sungah peng trillion 5.9 (5,900,000,000,000) a feh thleng. Cumi cu "tleu kum" (light year) tiah kan ko. 

Vandumkulh (universe) hi tleu kum 45 billion (45,000,000,000) tluk ih kau a si. Tleu tluk ih cak in feh thei khal awla na dam sung ih na thlen thei mi hmunram cu, vandumkulh kauhnak thawn tahțhim cun rel tlak a um lo ding. 

Cumi dinhmun ah kan ding cing in Pathian in a sersiam mi lakih a duhdawt bik mi kan si hi mangbangza a va si so? 

Anih cun leilung siar cawk lo a sersiam bang in, amah thangțhattu ding dang siar cawk lo khal a sersiam thei. 

Asinan kanmai' thangțhat hi a duh bik. Cumi cu kan phu lo ti hman in a daih lo. 

Asinan amah in a fa ah in sersiam ih, amah thangțhat theitu ah in tuah a si.

No comments: