Hni Uar-o Aw (31)

Hni Uar-o Aw (31)

Tiamkamawknak le Laksawng

Nobel Calai Laksawng ngahtu VS Naipaul kha kum 35 hrawng a si lai ah Africa ih phunsangtlawng pakhat ah zirhtu a rak ttuan. Culaiah Africa ram ih calai pawlkom pakhat in bezai phuah zuamawknak an tuah ih zohdiktu ah amah VS Naipaul cu an hmang. Mi dangdai ve hrimhrim Naipaul cun a pakhatnak le pahnihnak pek ding tlak pakhat hman a hmuh lo ruangah zohman a pe lo. Asinan a pathumnak dongtu ding cu a tuah hramhram. A pathumnak laksawng ngahtu khal cu phur le thatho emem in laksawng la ding ih a ra feh tikah Naipaul cun, "Laksawng ka lo pek hlan ah thu pakhat in tiamkam ta thei awla ka duh," a rak ti. Cu pa khal in, "Thei tuk kei cu maw," a rak ti mai. Cunah Naipaul cun, "Tuihnu lam ah bezai phuah hi bansan bepbep ding in in tiamkam awla ka duh," a ti.

Suh Lo A Tthasawn

USSR ram, communist cozah a tthat lai ah khan an ramhotu Nikita Khrushchev cu Moscow khawlipi ih zuk zuarnak dawr tumbik ah a va lut. Cui' dawr sung ih amai' zuk an rak tar thliangthliang mi a hmuh tikah a lung a awi zet. Uang aw zet in dawrkiltui' hnenah, "Himi, kan hruaitu ropi le ngaisanum zetzet Lenin lepawl, Stalin lepawl le Karl Marx lepawl ih zuk hmuah nan va tar ve lo ve?" tiah a hun sut. Dawrkiltu khal cun, "Annihpawl ih zuk cu reipi kan tar man hlan ah an cuh aw ciamco ih a cem thluh mai; asinan Khruschev ih zuk hi cu a lei duhtu an um lo ta rori a si hi, curuangah kan tar thluangthli men a si kha," a rak ti. A sut hlan a ngai nasa kei cu!

A Fim Uihli Til Per

Vei khat cu Siangpahrang George V in Portsmouth khua ih pa fimbik an timi hnenah: "Portsmouth khua ih pa mumal lo bik na si ti cu ka rak thei ringring si lawm," tiah a capoh. Cu pa, a fim uihli til per thiam ti ding tlak cun, "Si e, nang na rung lang hlan ah kha cun pa mumal lo bik than in ka rak thang ttheu tho hokhaw. Asinan cui' ka dinhmun cuh tum ih nang kherkher na rung lang hi cu ka lo hupphurh zet hongei," tiah a rak ti linglet.

Zumnak le Tuahnak

Pope Pius IX san ah khan puithiam dam lo pakhat in, "A hleice in thla in camsak seh," tiah palai thlah in Pope cu a dil. Pope cun thucah kengtu palaipawl hnenah, "Si tuk lam, tthahnem ngai zet in thla ka rak camsak ding, asinan a quinine (kuinen) sii ei kha cu rak cawlhsan cuang hlah seh," tiah a cah hai.

Hmelsiatnak hman ttangkaidan Ding

Thusimthiam hminthang C. H. Spurgeon in a tlawngtapawl hnenah sermon lai ah mai' rel mi thuhla mil ih mai' hmel khal umter a ttulzia  hitin a zirh hai: "Vanram thuhla nan rel a si ahcun nan hmel cu Vanram tleunak ih run tlet mi vekin a en hemhem a ttul ih, nan mit khal van ropitnak in a tlet tleu serser ding a si. Asinan hremhmun thuhla nan rel ding a si ahcun tu ih nan hmel pangai hman kha a tawk lutuk zo."

Muangcang Hlah

India Tlangbawipi (Prime Minister) hmaisabik Jawaharlal Nehru kha tonkhawmawknak pakhat ah thucah sim ding in an sawm. Hmun dangdang ih fehttulnak a neih tamtuk fawn ruangah a manhlap zet. Cu lailak ah, caanhruaitu cun Nehru ih a telpi thei ruangih lungawi um a ti thu ihsi thok in nawi emem in thu phunphun a rel ta. Mi in ca siar tam in ti hai seh ti a duh fawn ruangah, "William Shakespeare in a rak rel bang in," a vun ti ih a rel tum mi ngaingai a theih feng lo ruangah reipi a cawl lawk. Lehhnu deuh ah, "William Shakespeare in a rak rel bang in," a vun ti lala nan a mang khawsuak thei cuang ta lo. Cutikah manhlap emem Nehru ih thinlung in a tuar lo ih ding vukvi in cupa cu a dir in, "William Shakespeare in a rak rel bang in to aw," a ti ih a thucah sim a thok cih.

Thleidannak Um Lo

Sweden ram ih bus pakhat sungah American ralkap pakhat in a kiang ih to pai' hnenah, "America ram cu democracy ram taktak a si ruangah, mi zaran men zovek khal in an duh cancan ah Innpi Var (White House) ah feh in ramhotu (president) khal an titipi thei," tiah an ram ukawknak tthat hleice zia cu uang aw emem in a sim rero. A kiangih to pa cun, "Cu men tla cu uanpi tlak teh a si maw si? Kanni' ram Sweden ah tla cun siangpahrang le mi zaran pawl bus pakhat ah tla kan to tlang men si lawm," a rak ti. American pa cun, "Zum hla'ng, thuphan men a si cu a," a ti san. Cuihnu cun an be aw nawn lo. Tawkfang an feh hnu ah a kiangih to pa cu bus ihsin a ttum. Cuihnuah American ralkap cun, "Tui' ka kiang ih to, thu zumum lo zet reltu kha zoha a si?" tiah a kiangih to mi dang pawl cu a sut hai. Annih cun, "Sweden Siangpahrang Gustaf VI Aldolf a si kha," an rak ti.

Ka Ram Minung ah Na Tel Lo Ding

Australia ram ih Tlangbawipi ttum hnih lai rak ttuantu Sir Robert Menzies cu hrilawknak nai lai ih vote sawmnak thucah a sim lai ah, mipi lakih nunau pakhat in, "Vancungmi Gabriel khal si awla, vote ka lo pe cuang lo ding," tiah tteng fahran in a hun auh. Cuvete'n Menzies cun anih hnakih ring in, "Vancungmi Gabriel cu rak si ningla cun ka uk mi ram ahhin a um hman na um ngah dah zik lo," a ti ve.

Thluak Lawng ttul

Romantic bezaipu hminthang zet William Wordsworth in essay nganthiam hminthang Charles Lamb kiangah, "Ka paih ah tla cun Shakespeare ih thu phuah vek tla hi cu ka phuah thei tuk ding," ti'n uanawknak ttongkam a ttong suak. Shakespeare ngaisang emem tu Charles Lamb khal cun, "Si e, cuvek ti thei ding in tlaksamnak dang na nei lo pi - thluak ti bak lo cu," a rak ti.

Ttiket Thupi

Canganthiam hminthang G.K. Chesterton kha tlangleng a to ttum khat ah a ttiket retnak a thei nawn lo. A hawl buai nasattuk ruangah ttiket khongtu cun, "Pu Chesterton, nang cu mi hminthang na si ih ttiket lei lo in tlangleng khal na to lo ding. Curuangah na ttiket cu na hawl hmuh thei lo khalle inn ah nuamnaite'n va hawl awla, thirhri thawinak in in rak kuat leh mai aw, a poi lo hokhaw," tiah a sim. Asinan Chesterton cun, "Cuti lam a si lo, ka ttiket a um lo ahcun khuitawk ih feh ding ha ka si ti ka theithei lo ding pi," tiah a sawn sal.

....................