Mi Tlaitluang Wali Dad
(India le Pakistan Thuanthu Roling)
Khawpi ihsi a hlatnak hmun ih ciarbek thawi' phih
mi deuthlam pakhat ah hrampi-attu Wali Dad timi a rak um.
Wali Dad cun zing tinte'n hramlak ih hrampi sau
pawl a at ih a tom ttheu. Siimlam ah bazar ah a va feh ih a at mi hrampi cu
rannung rawl ding ah a va zuar ttheu.
Wali Dad cun ni khat ah paisa sawmthum a hlawh
ttheu(Paisa timi cu Indian sumpai ih man
malbik a si). Fang hra cu ei-in hrangah a hmang. A dang fang hra cu
thuamhnaw le ttulnak dangdang ah a hmang. A tang lai mi fang hra cu a ihkhun
hnuai ih tlak beel (clay pot) ah a khawl.
Cuti vivo in Wali Dad cu kum tampi sung
lungawite'n a nung.
Zan khat cu paisa ziang zat ka nei thlang ti
theih a duh ruangah a ihkhun hnuai ih lei beel cu a phorh. A paisa cu beel
tlang tiang an rak hung thleng ti a hmuh tikah a mang a bang ngaingai.
Amahte'n, "Himi paisa hmuahhmuah hi ziang
tuahnak ah ka hmang ding? Ka neih cia mi bak cu ttul mi dang ka nei nawn fawn
lo," tiah a ttong.
Cutin thu a ruat rero. A netnak ahcun pakhat a
ruat suak.
A thaisun ah a paisa cu dip pakhat sungah thun in
bazar ih lungmankhung zuartu hnenah a va feh. A paisa hmuahhmuah cu sui faute
duhnung zet pakhat thawn a thleng.
Cu thluh ah Wali Dad cu khualtlawng ttheu
sumdawngpai' inn ah a va feh.
Wali Dad cun, "Leitlun ih nunau zahumbik zo
a si ti in sim aw," tiah a va sut.
Sumdawng cun, "Rinhlelh ding a um lo lawlaw.
Leitlun ih nunau zahumbik cu kum no te a si lai mi Khaistan siangpahrangnu a
si. A siangpahranginn khal ah ka feh ttheu. Hitawk ihsin nisuahlam ah ni thum
feh lawng a hla," tiah a rak sim.
Cutikah Wali Dad cun, "Ka parah lainatnak
langter hram aw. Cutawk lamzin zawh ih na feh sal tikah himi faute hi, keimai'
upat ttihzahnak thucah thawn, Siangpahrangnu cu in va pek sak hram aw,"
tiah a dil.
Sumdawngpa cu a mang a bang zet. Asinan hrampi attu
rethei ih dilnak cu tuah sak ding in a lung a kim.
A rei hlan ah sumdawng cu Khaistan
siangpahrangnui' innpi ah a va thleng ih Wali Dad ih laksawng faute cu
siangpahrangnu a pe.
Siangpahrangnu cun faute cu ngaisang zet in,
"Duh a va nung ve! Na rualpi cu laksawng a ngah kir ve hrimhrim a ttul. Ka
siahhlawhpawl in laak pakhat le a phurh thei zat puu-puan tthabik an lo tlunter
ding," a ti.
Sumdawngpa cu inn a thlen tikah Wali Dad ih
deuthlam ah puu-puan pawl cu a hei keng.
Hrampi attu cun, "Aizelaw! A va poi ve! Hi
hnak ih vanduainak besia hi ka tong dah lo! Khavek thil ttha pawl thawn ziang
ka tuah ding?" a ti.
Sumdawngpa cun, "Midang tla na pe thei
ko," tiah ruahnak a pe.
Wali Dad cun malte sung thu a vun ruat lawk. Cu
thluh ah, "Zangfahte'n leitlun ih mipa zahumbik zo a si timi in sim
aw," a ti.
Sumdawngpa cun, "Theih a ol zet. Leitlun ih
mipa zahumbik cu a kum a no lai mi Nekabad siangpahrang a si. Anih ih innpi
khal ah ka feh ttheu. Hitawk ihsin nitlaklam ah ni thum feh lawng a hla,"
tiah a sim.
Cutikah Wali Dad cun, "A si ahcun ka parah
lainatnak nei hrih hram aw. Cutawk ih na va tlawn sal tikah himi puu-puan pawl
hi, ka ttihzah upatnak ttongkam thawn, in pek sak hram aw," tiah zangfah a
dil.
Sumdawngpa cu a mang a bang zet lala nan, pek sak
ding in a lung a kim. Cumi hnu ih khual a tlawn ttum ah puu-puan pawl cu
Nekabad siangpahrang a va pe.
Siangpahrang cun puu-puan pawl cu ngaisang zet ih
zoh phah in, "Laksawng sunglawi zet a si. A rulhnak ah na rualpa khal in
ka rang tthabik hleihnih a ngah a ttul," a ti.
Curuangah sumdawngpa cun siangpahrang ih rangpawl
cu Wali Dad hnenah a hruai hai.
Wali Dad in rangpawl a hmuh tikah, "A bese
sinsin a si hi! Rang hleihnih thawn ziang ka tuah cuang ding?" a ti.
Asinan malte a rei hnu ah Wali Dad cun,
"Hivek laksawng hi zo in ngah a phu ti ka thei. Zangfahte'n rang pahnih
kha nangmah in co awla, a dang pawl kha Khaistan siangpahrangnu in pek sak hram
aw," a ti.
Sumdawngpa cun cumi cu hnihsuak um zet a si tiah
a ruat. Asinan tuah sak ding in a lung a kim. A lehhnu ih siangpahrangnui'
innpi a thlen sal tikah rang pawl cu a pe.
Cumi ttum cu siangpahrangnu a mang a bang zet. A
tlangbawipi hnenah, "Wali Dad timi hi ziangruangah laksawng ttha sawn mi
pek kir a tum ringring si pei? Ka theih dah mi hman a si lamlam fawn lo!"
tiah dimte'n a sim.
Cutikah tlawngbawipi cun, "Hivek tuah ngam
nawn lo ding in na tuah mei lo ding maw? Laksawng mankhung luarkai kuat awla,
cumi tluk ih ttha cu a ruatsuak thei nawn lo ding," tiah a sim.
Curuangah Wali Dad ih rang pahra laksawng
lehrulhnak ah sangpahrangnu cun ngun tangka hlir phurhter mi laak kul a kuat.
Sumdawngpa le laak pawl deuthlam ih an ra thlen
tikah Wali Dad cu a aihram. "Hivek dinhmun thleng ding hin ziang si pei ka
rak tuah? Ka rualpa, kei putar hi i dimdawih hram aw. Laak pahnih le an phurh
mi ngun tangka pawl kha nangmai' hrangah la awla, a tang mi hmuahhmuah kha cu
Nekabad siangpahrang in va pek sak hram aw."
Sumdawngpa cun a paih lem nawn lo. Asinan cutluk
ih pekhlannak ropi cu a el thei fawn lo. Curuangah a rei hlan ah ngun tangka
hlir phurtu laak pawl cu Nekabad siangpahrang a va pe.
Siangpahrang khal a mang a bang zet ih, a
tlangbawipi hnenah ruahnak a dil.
A tlangbawipi cun, "Wali Dad timi hin nang
hnak ih a cungcuan sawn zia langter a tum tla a si thei. Curuangah a hnak ih
ttha a neih thei nawn lo ding mi laksawng na kuat mei lo ding maw?" tiah a
ti.
Curuangah siangpahrang in suikefaute (kerek ih
khih mi thil kual) bun thluh mi laak kul, sui rang hnar-hri le sui
rang-to-ke-pal kual (ke retnak thil kual) bun thluh mi rang kul, an zaang ah
sui tohkham thluah cia mi sai (vui) kul, le cumipawl kilkhawitu ding ah
thuamhnaw bangrep hruh siahhlawh hril hleice mi pawl a kuat kir ve.
Sumdawngpa in siahhlawh le rannung pawl Wali Dad
ih deuthlam ih a va thlenpi tikah hrampi attu cu a lung a hlo thluh.
"Vanduainak hi a cem dah lo ding mawsi? Zangfahte'n minute khat khal cawl
hram aw hlah! Rannung pahnih cio kha nangmah in la awla, a dang kha cu Khaistan
siangpahrangnu va pe hram aw," a ti.
"Ziangtin a hnenah ka feh lala thei
ding?" tiah sumdawngpa cun a el. Asinan Wali Dad in nasa tuk ih zangfah a
dil ruangah vei khat te cu feh sal ding in a lung a kim.
Tui ttum ahcun Wali Dad ih laksawng maksak a hmuh
tikah siangpahrangnu khal a lung a hlo thluh zik te. A tlangbawipi lam ah a her
sal.
"A fiang tuk lawlaw. Himi pa hin nupi ih lo
tthit a duh a si hi. Himi laksawng pawl hi an tthat tuk lawmam ruangah, va tong
awla a tthat ka zum," tiah tlangbawipi in ruahnak a rak pe.
Curuangah siangpahrangnu in dirh-leeng rual ropi
zet timtuah ding in thu a pe. Dirh-leeng rual ahcun rang pawl, laak pawl, le
sai pawl siarcawk lo in an tel. Thinphang ih khur rero sumdawngpa cu lamzin
hruaitu ah hmang in Wali Dad ropi va tong ding ah an pok suak.
Ni thum an feh tikah dirh-leeng rual cun
cawlhbuuk an tuah ih, siangpahrangnu in sumdawngpa cu amah a rat thu Wali Dad
va sim ding in a thlah.
Wali Dad in sumdawngpai' sim mi thuthang a theih
tikah a kut pahnih in a lu a hup. "Aizelaw, a si thei lo!" tiah a
aihram. "Tu ahcun ka at man ka kuan ding a si hi. Keimah, nangmah, le
siangpahrangnui' hrangah ningzahnak ka rak lei ngah a si hi. Ziang kan tuah len
a ttha ding?" tiah a ti.
"Kan tuah thei mi zianghman a um lo in ka
thei," tiah sumdawngpa in a sawn. Cu thluh in dirh-leeng rual umnak lam ah
a kir sal.
A thaizing ah Wali Dad cu khawvang hlan ah a tho.
"Mangttha, ka deuthlam te, ka lo hmu sal nawn lo ding," tiah a
deuthlam sia te cu thlahnak a tuah ta.
Hrampi attu putar cu lamzin zawh in a suk. Asinan
a feh hlat man hlan ah aw pakhat a thei.
"Khuiah na feh zik, Wali Dad?"
Aw umnak lam a zoh tikah tleunak ih thuam mi fala
pahnih a hmu. A hmuh vete'n Vancungram ihsi ra mi lasi an si ti a thei cih.
Wali Dad cu a khuk a bil ih ttap phah in,
"Kei hi putar aa ka si. Ka lamzin ah feh in siang hram uh. Ka mualphonak
hi ka hmaton ngam lo!" a ti.
"Nang vek hnenah ziangvek mualphonak hman a
ra thleng thei lo ding. Na thuamhnaw cu an rethei ko nan, na thinlung ahcun
siangpahrang na si," tiah lasi pakhat in a sim sal.
Lasi in a liang a vun dai. Cuvete'n mangbangza
in, a hnipuanpawl cu hnipuan ttha ah an cang ti a hmu. A lu ah lungmankhung
thawi' cei mi lupawng a um. A tai ih a thlaih mi nam kawi tlap tthiangtthiang
khal tu ahcun nam sau tleu zukzo ah a cang.
A dang lasi pakhat in, "Kir sal aw, Wali
Dad. Ziangkim hi an sidan ding vek ih an si a ttul," a ti.
Wali Dad in a dunglam a hei zoh. A deuthlam rak
umnak ahcun zingpit ni suak ih tlet eng serser mi siangpahranginn ropi zet a
rak um. Mangbang zet in lasipawl umnak lam a hoi sal tik ahcun annih cu an rak
hlo zo.
Wali Dad cu zamrangte'n a kir sal.
Siangpahranginn ih a va lut tikah inn kiltupawl in upatnak an rak pe. Siahhlawh
pawl a hmai ah an rak kun ih, mikhual ra thleng ding hrangah manhlap zet in
hinah khinah an tlan kawi rero.
Wali Dad cu siar cawk lo pindan pawl a fang kual
vivo. A suangtuah ban lo mi neihnunnak ruangah a mang a bang zet. Vei le khat
ah siahhlawh pathum an ra tlan.
Siahhlawh hmaisabik in, "Nisuahlam ihsin
siangpahrang ih dirh-leeng rual an ra thleng," a ti.
Siahhlawh pahnihnak in, "A si lo. Nitlaklam
ih siangpahrang dirh-leeng rual an ra," a ti.
Siahhlawh pathumnak in, "A si cuang lo.
Nisuahlam le nitlaklam ihsin siangpahrang dirh-leeng rual an ra veve," a
ti.
Wali Dad cun thinlung anhai zet ih lenglam a hei
zoh tikah siangpahranginn hmai ahcun dirh-leeng ropi bur hnih an rak um.
Nisuahlam ihsi ra mi cu lungmankhung zawnlang sungih to siangpahrangnu a si.
Nitlaklam ihsi ra mi cu rang mawi zet parih to siangpahrang a si.
Wali Dad cu siangpahrangnu hnenah zamrangte'n a
va tlan.
Khaistan siangpahrangnu cun, "Duhdawt mi
Wali Dad, a netnak ahcun kan tong aw thlang a si hi. Asinan khitawk ih
siangpahrang ropi khi zo a si?" tiah a rak bia.
Wali Dad in, "Siangpahrang Bawinu, Nekabad
siangpahrang a si ding ka zum. Malte sung in rak theithiam lawk hram aw,"
a ti.
Siangpahrang hnenah a va tlan lohli.
"Duhdawt mi Wali Dad, laksawng ttha
cungcuang petu cu ra lo tong lo in ka um thei lo. Asinan khitaw ih
siangpahrangnu ropi khi zo a si?" tiah a rak sut.
Wali Dad in, "Siangpahrang Bawipa, Khaistan
siangpahrangnu a si. Zangfahte'n ra awla, ra tong hram aw," tiah hni-no
phah in a sawn.
Cutin Nekabad siangpahrang in Khaistan
siangpahrangnu cu a va tong ih, an hmuhawk vete'n an ngaizawng aw cih. Ni malte
a rei hnu ah Wali Dad ih siangpahranginn ahcun tthitumnak puai an tuah. Mopuai
cu ni tampi sung an hmang.
A netnak ahcun Wali Dad cun a mikhualpawl cu a
'mangttha' hai. A mikhualpawl a thlah hnu, a thaizing ciah ahcun Wali Dad cu
khawvang hlan ah a tho ih, siangpahranginn cu a thuptei' suahsan in lamzinpi a
zawh suk.
Asinan a feh hlat man hlan ah aw pakhat a thei.
"Khui na feh zik, Wali Dad?"
Aw umnak lam a zoh tikah lasi pahnih a hmu. An
hmai ah a khuk a bil lala.
"Putar aa ka si ti ka lo sim ko lo maw? Ka
ngah mi ruangah lungawi ding ka si ko, asinan…."
"Rel bet duh hlah," tiah lasi pakhattu
in a sim. "Na thinlung ih ttulhai mi cu na ngah ding," a ti hnu ah
Wali Dad ih taksa cu a vun tham sal.
Cutikah Wali Dad cu hrampi attu ah a cang sal ih,
a nun sung hmuah in a deuthlam ahcun lungawi aipuang in a nung lanta. A rualpi
siangpahrang le siangpahrangnu ih
thuhlapawl ruat in a thinlung a hlim phah ttheu ko nan, laksawng dang kuat ngah
pang lo ding in ralringte'n a um thlang.
No comments:
Post a Comment