05 April, 2017

Titanic Kiangih Long Pathum in An Tarlang mi Minung Lungput

Titanic Kiangih Long Pathum in An Tarlang mi Minung Lungput

1912 kum April thla ni 14 zan nazi 11:40 ah Titanic longpi in tifinriat sungih phum aw mi vur tlang a pah ih a lehhnu minute 150 rei ah a pil ti cu kan thei thluh cio. April 15 zinglam nazi 2:20 hrawng ah longpi cu hmun hnih ah a kuaidarh ih, a parih tang lai mi minung hmuahhmuah cu tifinriat thlankhur sungah a lutpi.

Titanic longpi in vur tlang a pah ih a pil thok tikah bom dilnak meisa pawl an kap suak. Himi lai ahhin Titanic kiangah long pathum an rak um. Cu pawl cu "The Sampson", "The Californian" le "The Carpathia" an si.

1. "Sampson" – Mai' sunglam sualnak phuhrunawk ruangih bom ttul mi pawl ngaihsaklotu lungput
Titanic longpi ihsin bom dilnak meisa an kapsuak mi an hmuh lai ahhin Sampson longpi hiTitanic thawn peng sarih lawng a hlatnak ah a rak um. Asinan long parih minung pawl hi dan pahbal ih a thuptei' sahrem kaitu pawl an si ih, kaih an phan ruangah, Titanic thawn a hlatnak lam ah an tlan sawn. Himi longpi hin mai' bulpak sualnak le nunnak lawng zoh in, bom a ttul mi pawl ngaihsak theilotu minung pawl ih lungput a tarlang.

2. "Californian" – "Ka tuah thei mi a um lo" titu lungput
Titanic ihsin bom dilnak meisa an hmuh lai ah Californian longpi hi peng 14 ih hla lawng ah a um. Asinan an longpi kiangkap cu vur tlang in a kulh thluh. Longpi captain cun kiangkap a hun zoh ih khua a thim fawn, vur tlang an tam tuk fawn ruangah, a thaizing khawvang tiang hngak ding in a it sal. Longpi sungih minung pawl cun zianghman thubuai a um ngai lo ding, boruak umtudan khal kan hrangah a remcang lo, tiah puhmawh hawl in can an hmang liam. Himi longpi hin puhmawh phunphun hawl in "tu fang ahcun zianghman lo tuahsak thei mi ka nei lo" ti ttheutu minung pawl ih lungput a tarlang. 

3. Carpathia" – "Ttul can ih bomawk hi bomawknak taktak a si" timi le "zuamnak maksak thawn mi a bomtu" lungput
Carpathia longpi sungih minung pawl in radio ihsin Titanic longpi sungih mipi ttap le raak awn an theih lai ahhin, Titanic thawn peng 58 riat hlatnak ah thlanglam pan in an rak feh rero lai. Himi longpi ih captain Arthur Rostron cun mipi ttap awn cu a lainat ruangah, lamhruai ding ih Pathian hnenah thlacam ta in, vur tlang tam zet lakah Titanic longpi umnak lam cu a pan cih. Titanic longpi ih bom dilnak meisa an hmuh netabiknak hmun thleng ding in nazi pathum le hrek an rei. Vur tlang lakah nazi pakhat ih tidai peng 17 ih cak in an feh. An feh lai ah long sungih hnattuantu pawl cun Titanic ih mipi pawl zamrang zet ih tampi an runsuah theinak ding ah an tim an tuah. Carpathia lawng hi Titanic ih mipi pawl run ding ah a fehtu long umsun a si.

Titanic longpi pil lai ih thihnak ihsin a luattu minung 705 kha Carpathia longpi ih va runsuah mi an si. Himi hi pacang tthatnak le huaisennak nasabik thawi' runsuahawknak pakhat a si. Captain in an ra fehnak zawn ih vur tlang pawl a zoh sal tikah, mi pakhatkhat ih kut in an longpi a kilhim a si, tiah a sim sal. Carpathia long hin "tikcu remcang hngak buai lo ih bom ttul mi va bawmtui' lungput" a tarlang.

Hmun hlabik ih a rak um mi Carpathia in Titanic longpi ih minung 705 a va runsuak man. Midang 1517 pawl cu tifinriat thlankhur sungah an pil. A nai sawn ih a rak um mi longpi pahnih in Titanic ra pan hai sehla cun longpi parih minung hmuahhmuah in runsuah theih an si tiah an sim.

Ttuanvo laknak le somdawlawknak ahhin a paihlotui' hrang ahcun puhmawh simaw, harsatnak simaw, a um ringring. Asinan mi bawm huam taktaktu hrang ahcun pawhsuah thei dan a um ve ringring ko. Sampson le Californian longpi vek si lo in, kan zate'n Cartpathia longpi vek si cio sehla, leitlun hi a mawi sinsin ding.

Sirhsan: Manoj Rawat ih " Three ships near by Titanic and lessons for life."


No comments: