Khobawi Thuleng

Nun Tthansohnak (VIII)

Khobawi Thuleng

Keimahtei’ pehtlaihawknak kampani (telecommunication company) pakhat ka dinh tikah ttelifawn bunh duh tupawl in hawlsaktu ding minung ka ttul. Curuangah thil-zuar-tu thiamnal ka ttulhai thu thehlarnak tuah in hnattuan ra diltupawl tonsuhnak ka tuah hai. Ka beisei mi minung cu ttelifawn ttuanrian lam ih tontehnak nei zo tu khi an si. Tualsung zuarmual a thei ding, zuarmual ih a ngahtheih mi pehtlaihawknaklam kalhmang phunkim a thei ding. Amai’ hnattuan thiamnal le tlinh zet hmelhmang a pu digih thatho zetin a ttuan ttheu tu khal a si ding. Zirh rero nak ding caan ka neih fawn lo ruangah hnattuan ka pek vetei’ amai’ hna a ttuan cih theitu ding ka ttul cuang.

               

Tonsuhnak ka tuah rero lai, ni khat cu, ka zung sungah khobawi (cowboy/ caw khaltu) pakhat a ra thleng. A hnipuan le umtudan ihsin khobawi a si ti ka thei cih. Corduroy (kordurawi) bawngbi sau a hruh. A kortlunthuah khal corduroy thotho asinan a bawngbi rong thawn a milaw lo. A angki bantawi cu hmehrep angki sih (snap-button) thawn a si. A hngawng-orh cu a awm laifang hrawng tiang lawng a thleng ih, a hngawng-orh bolnak cu kumtum tia lai a si. Cun, a ke khal ah khobawi but a hruh ih, a lu ah baseball (besbawl) lukhum a khum. Ka thinlung ah ziang a um ding ti cu na thei thei ko ding. Si e. “Hivek minung cu ka hai mi a si lo,” ti a si ko. Cu pa cu ka cabuai hmai ih tokham ah rung to in a lukhum a hlit ih i bia. “Salai....ttelifawn yyuanrian ih hlawhtlinnak ngah thei ding canvo ttha na tawlrel mi ka rak thei ih ka lung a awi nasa,” a ti. A awphawi cu khobawi awphawi ciahciah a si ko. Bussiness (bizines) cu bines tilawng in a sal.

               

Ka ttulhai mi cu anih vek minung an si lo thu ttongkam mawihmang deuh thawn ziangtin ka sim ding ti ruat phah in a nun hmaisalam thulha ka sut phah. Anih cu Oklahoma Ramkulh Phunsangtlawng ihsin thlaici cin le ttuandan lam zirnak ih tlawng ttheh a si. Cumi hnu ah Bartlesville khawpi ih caw vulhnak hmuan pakhat ah tthaal khat sung caw khaltu a ttuan thu a rel. Cuihnu ah cubangpawl cu thil liam zo an si thu, tu ahcun ‘ttuanrian’ (amai dan te’n bines) pakhatkhat hlawhtling ko ih `uan a cak zet thu, ttuantheinak remcang a ngah thei a si ahcun a lungawi thu khal titak zetin a rel sal.

               

Cumi hnu ah thu dangdang kan rel. Anih cun ‘hlawhtlinnak’ thuhla le ‘ttuantheinak remcang pek cun lungawi ding thu’ timi hlir a rel rero ruangah, a netnak ahcun a dil vekih remcannak tuahsak dingin thutluknak ka tuah. Cuisin, ni hnih sung caan ka pek ding thu, cumi ni hnih sungah ttelifawn tenau pawl zuar dan kalhmang lam ih a theih ttul mi pawl ka zirh dingih cumi hnu cun amahte ih a cetcangh ding thu pawl ka sim. Ka ttong a cem tikah himi ttuanrian ihsin sumpai ziangzat a la lut thei ding ti ka zumdan i sim dingah i sut sal.

               

“Tu ih na umtudan le, himi ttuanrian lam ih theihfimnak na neih mal lainak zoh cun, vun rel mai sehla, a tambik in thla khat ah dollar 1,000 hrawng lawng na ngah thei ding ka zum,” tiah ka sim ih, ttelifawn tenau pakhat a bunter thei tinte’n kawmison man dollar 250 ka pek ve ding thu, thla khat sungah a bunh theitu ding awm-ang minung 100 hrawng ton asile ttelifawn pali hrawng zuar theih a si ruangah kawmison man dollar 1,000 a ngah ding thu pawl ka simfiang. A hnattuan hrangah thlahlawh pe lo in kawmison man lawngih ttuanter ka si.

               

Anih cun cumi ruahmannak cu a lungkim thu, caw khaltu a ttuan lai ah thla khat ah a tambik in dollar 400 lawng a ngah thu, cuhnak ih tam ngah sinsin dingih zuam a man cia thu khal a rel sal. A thaizing ah ttelifawn ttuanrian thawi’ pehpar in theih ttul mi hmuah cu a thluak sungih thunluh theih tapoh cu ka thunlut. Amah cu kum 22 mi a si. Caw khalh bak cu ziang hnattuan dang hman a ttuan dah lo hlei ah ttelifawn thawi’ pehpar in siseh, thilzuarlam thiamnak thawi’ pehpar in siseh ziang theihfimnak hman nei dah lo a si tikah vei-le-khat ih tampi zirh cu a theih lo. Cun a hmelhmang khalah ttelifawn zuar ih va bunhsaktu ding hmuihmel pakhat hman a keng fawn lo. A huapkim zawngih rel cun a pianhmang cu ka mitthlam sungih ka rak suai mi copany thilri zuartu ih pianhmang thawn a dangaw verver. Asinan tlinnak thupi zet pakhat cu a nei. Cumi cu ‘hlawhtlin duhnak nasa zet a neih mi’ a si.

           

Zir caan ni hnih a cem tikah cumi ni ihsin Khobawi ti ih ka kawh thok mi, cu pate cun amai’ hrangih ka ruahmansak mi zung pindan te ahcun va feh in cahnah parah thuhla pali a ngan.

            1. Ttuanrian khawvel ah ka hlawhtling tengteng ding.

            2. Thla khat ah minung 100 ka tong ding.

            3. Thla khat ah `elifawn pali ka zuarsuak tengteng ding.

            4. Thla khat ah dollar 1,000 ka ngah tengteng ding.

           

Cumi a ngan hnu ah cahnah cu zung pindan phar ih amai’ hmai zawn ah tar in, thilzuar hna`uan cu a `uan thok.

           

Thla khat a kim hnu ah a zuarsuak mi ttelifawn cu a tumtah mi pali lawng a si lo, a hmaisalam ni hra sung lawng hmanah ttelifawn pasarih a zuarsuak zo.

           

Cui hlei ah hnattuan a lut thawk ih kum khat ah dollar 12,000 ngah beiseitu Khobawi cun kum khat a rung kim ngaingai tik ahcun kawmison man dollar thawng sawmruk lenglo a ngah.

           

Kum thum a rei tik ahcun Khobawi cun ka kampani hrek a nei ve zo. A hmai kum cem ahcun kampani dang pathum a nei zo. Cumi caan hrawngah kan pahnih in ttuanrianlam rualpi dinhmun in kan tthenaw ta. Cui caan ahcun a duhzawng Pick-up truck (pik-ap tthak) mawttaw dum cu dollar thawng sawmthum le thawng hnih in a lei ih a to zurzo rero zo. Dollar 600 man khobawi thuamhnawpawl, dollar 500 man khobawi butpawl, rang keneh lem um daimon (dimond) zunghrukpawl a lei in a hruh zo. Ttuanrian khawvel ah a hlawhtling ngaingai zo.

               

Asile, ziangruangah Khobawi a hlawhtling? Hnattuan taima mi a si ruangah maw? Si hlah. Cumi cu a bawmtu pakhat men a si. Asile, midang hnakih a thiamtuk ruangah maw? Hi khal si cuang hlah. Hnattuan a lut pek ah phei cun ttelifawn ttuanrian thuhla phang khat hman a thei lo. Asile ziangruangah a si pei? Ziangruangah a hlawhtling? Kei cun ‘ka hlawhtling tengteng ding’ timi lungput hngetkhoh zet a neih ruangah a si ka ti duh. Cipciartei’ kan zoh tikah Khobawi cu,

           

Hlawhtlin ding timi lawng rori a hmuitin. Ziang ka duh ti a thei. Cumi ngah ding rori in a thlun.

           

Ttuanvolaknak lungput a nei. A hlanah ziang a rak ttuan, ziang a rak si, khuitawk in a ra, tivekpawl tthate’n a theifiang. Caw khalh hnattuan thawi’ a bangaw lo mi hringnun a duh ahcun ziang a tuah a ttul ti a thei. A theih vek in a tuah khal a tuah.

           

A thutluknak a hngetkhoh. Ttuanrian khawvel ih hlawhtling dingin thutluknak a tuah. Thutluknak a tuah vekin caw khalh hnattuan ihsin a suak. Hlawhtlinnak lamzin a um mi hmun ah a ra.

           

Amah le amah a thleng danglam aw. A hlan ih a umdan vek cun tthansoh a theih lo thu a thei. Curuangah umnak hmun a thlengh, hnattuan a thlengh. Hlawhtlingnak hrangih a ttul mi ‘thlengh-awknak’ hmuahhmuah a tuah thluh.

                               

Hmailam caan ruahsannak a nei. Tumram a nei. Amah le mah mihlawhtling ding pakhat dinhmun in a mitthlam-aw cia. A tumram cu a cekci rori in cahnah parah a ngan. A ngan hnu khalah a ret men lo. Nitin a hmuh theinak ding zawn ah langsar zetin a tar. Cui’ tumrampawl cu a thinlung sungah an lut hnget.

                       

Tumram thlennak dingih zuam a ttul mi hmuahhmuah thazang suah in a zuam. Harsatnak a luar zet lai khalah dung a sip lo, a beidawng lo. Ttelifawn nan bunh pei maw tiih mi va zawrh hi hnattuan olsam a si lo. Thilzuartu dang pawl vek thotho in zianghman zuar khong thei lo cang khal a um ve ttheu. Asinan anih cu midang hnakin a zuam deuh. Harsatnak khal a tong tam deuh. Thilzuartu ti an theih vetei’ sangka khar khupkhitupawl, `elifawn thlak hlukhli tupawl midang hnakin a tong tam sawn. Asinan a beidong sanh dah lo.

                       

Cule, a sut. Dil ttul mi pawl a dil. Himi khal hi a thupi. Ka hnenah ‘zuamnak remcang’ i dil. A dil ruangah a ngah. Cuvek thotho in a hmuh tapoh cu ttelifawn thuhla a titi pi. Ttelifawn neilotu cu ttelifawn bunh sinh awla a ti. A nei zo tu cu amai’ kampani ih ttelifawn bunh sinh na duh maw tiah a sut. Thusuhnak le dilnak tivek in rahsuah pakhatkhat cu an nei ringring.

               

Midang ngaihsaknak thinlung a nei fawn. Hnattuan neitu a si mi keimah i ngaihsak. Ka hmakhua a ruat. Ttelifawn bunhtu ding pawl khal a ngaihsak. An remcan theinak ding a ngaihtuahsak. Amah hnakin thilleitu sawn a ngaihsak tikah duhsaknak cu a hnenah ra kirsal in amai’ hlawhtlinnak ah a cang.

           

A thupi mi thil dang pakhat cu, Khobawi cun nitin zinglam tinte’n ka hlawhtling ding timi lungput thawn hnattuan a thawh ttheu mi hi a si. Nitin inn hmailam sangka a on tinte’n tuini hi ka hrangah thil ttha pawl a rak tluntu ding ni ttha a si tiah thatho zetih zum in ni thar a hmuak. Kiangkap ah ziang a cang a si hmanah a hrang ahcun a remcang ding tiah a zum. Hlawhsamnak timi a ruat dah lo, hlawhtlinnak ding lawng a ruat. Hlawhtlin ding lawng ruat in lungput hlawhtling thawi’ hna a ttuantu cu midang hnakin an hlawhtling ttheu ti cu thil sidan pangai a si.

           

Khobawi cu tuini ahcun dollar million tampi a nei zo. Cui’ paisapawl hmuahhmuah khal a sungral dah. Asinan lehhnu ah cuvek ih tam cu a ngah sal thotho. Hlawhtlindan kalhmang a theithiamtu, a tak ih hmang thiamtupawl hrangah ziangmawti ih hlawhsamnak a ra thlen khalah phan ding a um lo. Cui’ kalhmangpawl cu hman non rero khalih hlawhtlin theih an si ringring thotho.

           

Khobawi ih thuleng cu mitin hrangih thathoza a si. Mi pakhat a hlawhtlintheinak dingah dunglam silhkhahtu tthat a ttul lo, fimthiamnak sangpi a ttul lo, ttuanrian thiamnakpawl, thiamnalnak lam tlinnakpawl khal neih tel a ttul lo, hlawhtlin duhnak lungput hngetkhoh tumruh zet neih lawng a ttul ti cu Khobawi ih thuleng in a hmuhsak a si.

(Larry Winget ih  The Cowboy’s Story - A 2nd Helping of Chicken Soup for the Soul)

****