Tuah Theilomi Vuiliamnak

Nun Tthansohnak (VII) 

Tuah Theilomi Vuiliamnak 

Sayama Donna ih cazirhnak phun li cazir pindan cu cazir pindan pangai pawl thawn danglamnak ciamco a um lo. Nauhakpawl cu mah le khung cio thawn an to. Khung tlar panga a um ih, tlar khat ah khung ruk an um. Sayama cabuai cu pindan hmailam ah, tlawngtapawl thawi’ hmasawnaw in a um. Calungpi ah nauhakpawl ih tuahttuan rero mi tlawngzirca ih hmin an tarlang. Zohhruak men cun Hramthok Tlawng menmen cazir pindan tiih ruah theih a si. Asinan pindan sungih vung lut vete’n danglamnak pakhat a um ti ka thei. A lenglam zohnak cun an dai khepkhep nan nauhakpawl an zate’n an thinlung a cangvai nasa a si hi ti ka thei mai.

               

Donna cu sayama a ttuannak a reipi zo. Pinsin ding hman kum hnih lawng a duh. Donna cu cazirh hnattuan pangai ttuan lawng si lo in, ka ruahman mi tthansohnaklam zircinh-nak khal ah mahte lungpuak ih ra kaitu a si. Cumi zircinh-nak ih tumtahbik mi cu tlawngtapawl kha mah-le-mah rinsanawknak nei ding ih kaihhruai dan ding, lungput dik le ttha nei dingih kaihhruai dan ding tivek hrang a si. Donna ih ttuanvo cu zircinh-nak ih kai ve dingin le, a zir ngah mi pawl cu cazir pindan ah a tak ih hman ding a si. Kei ih ttuanvo cu cazir pindanpawl vehvai in lungputlam zirnakpawl a takih a hlawhtlintheinak dingih bawm ding a si.

               

Cazir pindan dunglam ih tohkham lawnglak pakhat ah to in pindan cu ka thlirkual. Tlawngta zate’n sayama ih fial mi hna cu thinlung pe zetin an buaipi. An ruatsuak mi tapoh cahnah parah an rak ngan rero hi a si. Ziang ruahnakpawl ha? Ka kiangih kum hra mi tlawngta nute pakhat cun cahnah parah, “Ka tuah thei lo mi pawl,” timi pakhat hnu pakhat a ngan rero.

           

“Lailektupawl lan ding ko in bawhlung ka sit thei lo,”

           

“Nambat ci thum tlunlam tel mi tivek nambat saupi pawl ka zemdarh thei lo,”

           

“Debbie in i pawlnel dingin ka tuah thei lo,”

               

A cahnah cu a hrek hrawng a khat zo. Asinan cawlh a tum hmel lo nasa. A ruat peh, a ngan peh, phur zetin a tuah rero.

               

Khung tlar karlak ihsi va feh in ka zoh vivo hai. An zate’n an tuah thei lo mi thilpawl tlar khat hnu tlar khat an ngan rero.

               

“Vei hra kim tiang rit-khai-soh ka tuah thei lo,”                                 

“Kehlam sir rin lan dingin baseball ka vaw thei lo,”

           

“Cookie pakhat lawng ka khawp dah lo,”

               

Cumipawl ka siar phah vivo tikah a sullam theih ka hiar. Ziangruangah hivekpawl an tuah? Sayama va sut sehla a ttha ding tiah ka ruatcat ih ka va feh tikah anih khalin cupawl thotho cu nasatei’ ruat in a rak ngan rero kha ka hmu. Hnaihnok lo sehla a ttha ding tiah ka ruat ih malte lai lawng ka vun bihsak.

           

“Sayama ra tawng dingin John ih nu ka ko hlawhtling thei lo,”

           

“Mawttaw petrol thun dingin ka fanu ka fial thei lo,”

           

“Kuttum ai ah ttongkam hmang sawn dingin Alan sim neh lo,”

               

Ziangah ha nauhakpawl siseh, sayama siseh a tthalam hawi deuh ‘Ka tuah thei mi pawl’ tivek sawn ngan lo in a ttha lo lam ‘Ka tuah thei lo mi pawl’ ti lamlam an ngan ti sut ka cak zet. Asinan a remcan thei lo ruangah dunglam ih ka tonak ah va to sal in an umdan cu thlithlai hai. Minit pahra sung hrawng an ngan bet rero. Tam zet cun cahmai pakhat an ngan ttheh zo. A tthen cu cahmai dang pakhat ah an ngan peh rero.

           

“Tui’ nan ngan lai mi a cem cun a tawk zo, ngan bet nawn hlah uh,” tiah Donna in nauhakpawl cu a cawlhter. Cuisin an ngan mi cahnahpawl cu bil in a hnenih rak keng hai dingah a sim. Cutin nauhakpawl cun ‘Ka tuah thei lo mi pawl’ timi ngannak cahnah cu bil in sayama kiangih thirbawm sungah an va ret hai.

               

Nauhakpawl ih cahnah a kim hnu in Donna cun amai’ cahnah a ret ve. Cuthluh in thirbawm cu a sin ih a zak ah cep in pindan lenglam a pan. A lenglam pindanpi pan in a feh ih tlawngtapawl cun a dungah a tlar in an thlun hai. Kei khalin an dung ihsin ka thlun ve.

               

Pindanpi lai hrawngah thilri retnak pindan a um. Donna cu thilri retnak pindan ah lut in tawhlek (cawhlek) pakhat a vung hawlsuak ih cui’ tawhlek kengin a ra suak sal. A kut khatlam in tawhlek, khatlam in thirbawm cu a keng ih a tlawngtapawl hruai in tlawnginn bualrawn ih khatlam kel hlatnak bik zawn pan in a feh. Cutawk an thlen tikah khur pakhat an lai.

               

‘An tuah thei lo mi pawl’ ih ruak an vui tum hi a rak si. Nauhakpawl cun vei khat tal laih ve an duh cio ruangah a hahatei’ laih a ttul ih khur laih sung cu minit hra luan hrawng a rei. Pii thum hrawng thuk an laih ngah in an cawl. ‘Ka tuah thei lo mi pawl’ cu khur dengih an ret hnuah zamrangte’n leilung an silh.

               

Kum hra, kum hleikhat rual tlawngta nauhak sawmthum le pakhat cu thlan leivawr thar kiang ahcun an ding hai. Cahmai khat ih ngan mi pakhat cio ih ‘tuah thei lo mi pawl’ cu leilung sungih thirbawm sungah a thleng zo. Anmah lawng si lo in an sayama ih ‘tuah thei lo mi pawl’ khal a tel ve.

               

Cui caan ah sayama cun, “Falepawl.....pakhat le pakhat nan kut kaiaw uh...rualte’n um uh,” tiah a sim hai. Hmakhatte ah nauhak zate’n thlanmual thar cu kulh in an kut an sih-aw hai. Cuthluh in an lu an kun ih sayama i aw an ngai. Sayama Donna cun mithi hrangah thlahnak thucah a sim.

                       

“Rual-le-pi tla, tui ni ahhin ‘Ka tuah thei lo mi pawl’ thlahnak netabik nei dingin hitawk ah kan ra. Anih cu hi leitlun ah kanmah thawi’ a um laiah kan hringnun in hliahkhuh cang a um ttheu. Mi tthenkhat lephei cu a hliahkhuh cuang. A hmin cu tlawnginn, khawpi pindanpi, ramkulh tlangsuakinn pawl hleiah, ramhotui’ inn tiang a tel mi mizapi tlanlennak hmun tin ah an rel `heu ti riahse zetin ka simphuang duh.

                       

“Tu ahcun ‘Ka tuah thei lo mi pawl’ hrangah tlaitluan ih a cennak ding hmun kan nemhngetsak zo. A hrangah hngilhlonak lung khal kan timtuah zo. A thih hnu ah a farnu le ttapa pawl a si mi ‘ka tuah thei’, ‘ka tuah ding’ ‘tu rori ah ka tuah cih ding’ timipawl an rung tang. Annihpawl cu tu ih a thitu tluk cun theihhlawh le hminthang an si lo. Anih tluk in huham cahnak khal an nei tam lo. Asinan ni khatkhat ahcun annihpawl cu nanmai’ bawmnak thawngin an huham cahnak a pung vivo ding. A thi zo tu an unau hnak ih langsar sawn in hi leitlun ah ttuan an rel lai ding.

                       

“Ka tuah thei lo mi pawl’ cu kumkhua in daihnak co in it-cawl hram seh. Amah a um nawn lo hnu ah mitin cu mah le hringnun cio dinsuak in hmailam pan in feh cio hram hai seh. Amen.”

               

Mithi vuinak ih Sayama Donna i’ ttongpawl ka ngai tikah a tlawngtapawl cun tuini ih an tawnteh mi thil hi an dam sung an hngilh nawn lo ding ti ka thei cih.  Cui ni ih an tuah mi cu hringnun hrangih sullam nei zet, manmual nei zet hmuhsaknak pakhat a si. Cui ni ih an tawnteh mi cu an theihthinlung ah siseh, theihlothinlung ah siseh kumkhua ih a cam lanta ding mi thluak vawrhlam tawntehnak pakhat a si.

           

‘Tuah thei lo mi pawl’ ngansuahnak, cumipawl phumnak, a thitui’ hrangih thlahnak thucah relnak tivek thil um zaran lo pawl tumhrim rori ih ruahmannak tuah cu sayama pakhat hrang ahcun thil awl-ai a si lo. Asinan Donna cun cumi lawng hman in a duhtawk lo. Thlahnak thucah a rel hnu ah tlawngtapawl cu cazir pindan ah fehter in mithi thlahnak ruai a ruahman bet.

               

A thitu ‘Ka tuah thei lo mi pawl’ hngilhlonak ah cookie, vainim kan-puah le thingthei tii tivekpawl an ei khawm. Hngilhlonak puai ahcun Donna in kaihci thawn cahnah khoh tumpi pakhat a cep ih hngilhlonak cahnah a tuah. ‘Ka tuah thei lo’ timi kha cahnah tlunlam ah ngan in a thih ni cu hnuai ah a ngan.

           

Cui hngilhlonak cahnah cu Donna ih cazir pindan ah cui’ kum sung an tar ringring. Tlawngta pakhatkhat in ‘ka tuah thei lo’ tivek a rel ngah hruak pang can a um tikah Donna in cui’ hngilhlonak cahnah cu a khihhmuh ttheu. Cutikah tlawngta khal in ‘ka tuah thei lo mi pawl’ a ti zo ti a vun mangsuak ih a ttong a rem ttha sal ttheu.

           

Kei cu Donna ih tlawngta ka si lo. Amah sawn ka tlawngta a si dah. Asinan cumi ni ahcun a hnen ihsin dam sung ka hngilh thei lo ding mi thuhla ka zir ngah riangri.

               

Kum tampi a rei hnu, tui caan tiang hin ‘ka tuah thei lo’ timi ttongkam ka theih tinte’n hlan lai ih phun li tlawngtapawl ih mithi vuinak kha ka mitthlam ah a rung lang sal ttheu. Cui nauhakpawl ih ‘tuah thei lo mi pawl’ an thih vekin ‘ka tuah thei lo mi pawl’ khal an thi ve zo ti ka mang ringring lai.

(Chick Moorman ih Rest in Peace: The “I Can’t” Funeral - Chicken Soup for the Soul)