Mi Cakbik

Mi Cakbik

(Nigeria Zatlang Thuanthu)

Vei khat lai ah mi cak zet pakhat hi a rak um.

Meisa hrangih tih-thing a lak tikah an khua ih midang pawl ih let hnih a la thei. Ram a tawih khal ah zukneng pahnih a run paw tlung cih mei ttheu.

Cu pai' hmin cu Shadusa a si ih, a nupi cu Shettu a si. Ni khat cu a nupi ih hnenah, "Ka tit le tha pawl hi zoh hnik. Leitlun ih mi cakbik ka si tengteng ding. Curuangah tu ihsi cun Mi Cakbik tiah i ko thlang mei aw," a ti.

Asinan Shettu cun, "Uanawknak atthlak kha cawl men aw. Ziangtluk in cak khal awla, nang hnak ih cak sawn pakhat cu a um ringring ding. Na duh len va hawl aw, asilole ni khatkhat ahcun na tong ngah tla a si thei."

A thaisun ah Shettu cu an khaw venghnen ah a va leng. Inn ih a ra tlunnak zin ah a ril a rawng. Curuangah tikhur pakhat kiang ah a cawl. Tikhur sungah tipung a vun thlak – pathlak – cu thluh in dirsuak sal ding in hridai a dir. Asinan a tha neih hmuah suah ih a dirh khal ah, tipung cu a dir suak thei bembem lo.

Cumi zawng ah naute paw phah in nupinu pakhat a ra thleng. A lu par ah tidai khainak ding uum-thawl a phur.

"Sunvu khal ah hitawk ih tidai cu na khai ngah lo ding," tiah Shettu in a rak sim. "Tipung a hung kai thei lo."

Nupinu pahnih cun hridai cu an dir tlang, asinan tipung cu a hung kai so thei cuang lo.

"Malte'n," tiah nupinu pakhat cun a sim. A nau cu a tthum ih, leilung parah a ret. "Nunu hrangah tipung dirhsak awle."

Naute cun tipung cu zamrangte'n a dirsuak lohli ih, a nui' uum-thawl ahcun tidai a thun. Cu thluh in tipung cu a thla sal ih, Shettu hrangah vei khat a dirhsak sal.

Shettu cu mangbang kaa ang hiahia in a um. "Ka va zum lo ve!"

"Aw, thil danglam a si hran lo pi," tiah naute nu cun a sim. "Ziangahtile ka pasal cu leitlun ih Mi Cakbik a si."

Inn ih Shettu a va thlen tikah, a ton mi thil cu Shadusa a sim.

"Mi Cakbik e?" tiah Shadusa cu a au. "Cuvek in rak ko aw hlah seh! Keimah hi si Mi Cakbik sawn cu! Cui' milai cu ka va zirh fiang a ttul."

"Si lo, papi, feh hlah!" tiah Shettu in a dawn. "Naute hman khatluk in a cak a si ahcun, a pa cu ziangtluk in a cak ding ti vun ruat hnik aw. Na va thi thei sokhaw."

Asinan Shadusa cun, "Kan zoh hnik kei cu!" a ti thotho.

A thaizing ah Shadusa cu zingpitte'n tikhur umnak ahcun a va feh. Tikhur sungah tipung a thlak – pathlak – cu thluh in hridai a dir. Asinan a tha neih hmuah suah ih a dirh khal ah, tipung cu a hung suak cuang lo.

Cumi lai ah naute paw nupinu pakhat a ra thleng.

"Um hrih ta, malte," tiah Shadusa cun a rak sim. "Ziang na ra tuah?"

"Tidai kha ra khai," tiah nupinu cun a sawn.

"Si maw, na khai thei lo ding," tiah Shadusa cun a sim. "Tipung a hung kai so thei lo ding."

Nupinu cun naute cu hnuai ah a tthum. Naute cun tipung cu a dir so lohli ih a nui' uum-thawl cu ah tidai a thun.

"Cerehei!" tiah Shadusa cu a au thutthi. "Ziangti'n si khati'n a tuah thei?"

"A ol te si lawm," tiah nupinu cun a sawn, "Mi Cakbik ih fapa hrang ahcun."

Shadusa cu a thin a sa thutthi ih, inn ah ka tlung pei maw tiah a vun ruat. Asinan a awm cum phah in, "Cui' milai cu ton ka duh, zo sawn ha Mi Cakbik ti ka hmuhter a ttul," tiah a ttong.

"Aih, kei si sehla cun ka tuah lo ding," tiah nupinu cun a sim. "Nanmah vek minungpawl sa a ei sokhaw! Asinan nangmai' thu si seh."

Curuangah Shadusa cun nupinu cu an inn tiang a thlun. An hmuan hauhruang sunglam ahcun tappi tum maktara a um ih, cumi kiang ahcun ruh tum pipi an pengkhawm aw hnenhnen.

"Hipawl hi ziangmi si?" tiah Shadusa in a sut.

"Aw, na hmuh mi kha maw," tiah nupinu in a sim, "kan inn hi a te tuk ih curuangah ka pasal in hitawk ah sai (vui) pawl a ra ei ttheu."

Cumi ttheh ciah ah ringpi ih Huuk awn an thei. Huuk awn cu a rin tuk ruangah Shadusa cun a hnapawl a phit. Cu thluh in leilung a tlir (hnin) dutdo. Shadusa cu a din hman a ding ttha thei ceu.

"Cumi cu ziang si?" tiah a au.

"Mi Cakbik a si cu."

"Aizelaw!" tiah Shadusa cu a raak. "I rak bum lo a si hi. Hitawk ihsi ka tlan lohli a ttul!"

"A tlai tuk zo," tiah nupinu cun a sim. "Asinan keimah in ka lo thup ding."

Hruangkulh kiang ahcun leilung ih tuah mi bel tum pipi an um. Lei-bel pakhat cu minung cancan an si ih, thlairawl retnak ih hman mi an si. Cumi lei-bel pakhat sungih lut thei ding in Shadusa cu a bom hnu in, lei-bel cu a sin.

"Tuisun teh na va hlawhtling maw, duhmi?" tiah nupinu cun a rak sut.

"Aw!" tiah Mi Cakbik cu a hrum humho. "Asinan ka thal le conkiang ka theihhngilh. Curuangah himi sai hi ka kut lawng in ka va that."

Shadusa in ttih le khur ih a bih rero lai ah Mi Cakbik cun tappi tumpi ahcun meisa a muah, sai cu a em. Ei a theih tikah a ruhpawl tiang in a filh fai thluh.

Vei-le-khat ah a cawl thutthi ih a hnar in thil rim a hnim. "Nupi! Minung rim ka thei!"

"Si lo, hitawk ah minung an um lo," tiah nupinu cun a sawn. "Na um lo sungah kan inn kiang in mi pakhat a ra feh. Cumi ih rim na thei a si ding."

"A va zia lo ve aw," tiah Mi Cakbik cu a huuk humho. "A sa a thaw zet ding nan si." Cu thluh in leilung par ah a it. A rei hlan ah a hngawk hluahhlo. A hngawk awn ruangah thinghnahpawl an hnin surso rero.

Nupinu cu lei-bel umnak lam ah a va tlan ih, a sin a va ong. "Zamrang!" tiah dimte'n a sim. "A rang theibik in tlan aw."

Shadusa cu a pet suak ih, lamzin zawh in a tlan vurvo. Asinan hlapi a thlen hlan ah Huuk awn a thei. Leilung a tlir dutdo fawn. Mi Cakbik in a rak dawi thlang!

Shadusa cu lo rak thlo rero lothlotu panga umnak ah a va tlan thleng.

"Ziangruangah na tlan ciamco?" tiah lothlotu pakhat in a rak sut.

"Mi Cakbik in i dawi!"

"Poisa duh hlah," tiah lothlopa cun a sawn. "Kanmah in kan lo humhim ding."

Cumi ttheh ciah ah Huuk awn rapthlak zet an thei. Lothlopawl cun an tuhmui an thlak ih, an hna an hup.

"Ziangmi si?" tiah lothlopa cun a sut.

"Cumi cu si Mi Cakbik cu!"

"Cuti a si awk ah," tiah lothlopa cun a sim, "tlan peh mei awla a ttha ding!"

Lothlotu panga khal cu an lo sung ihsin an tlan ciamco.

Shadusa cu lei-bel phurtu pahra umnak ah a va tlan thleng lala.

"Ziangruangah na tlan ciamco?" tiah pakhat in a rak sut.

"Mi Cakbik in i dawi!"

"Cawl hahdam aw," tiah beltuahtu cun a sim. "Kan zate cun zo hman in in neh lo ding."

Cumi ttheh ciah ah leilung a hnin dutdi ih, thli lak ah an pet thluh. Beltuahtupawl cu a tomtawhlot in an tla sal. An belpawl thawn cokcawrawi in an tlu khelkhel.

"Cumi cu ziang si?" tiah beltuahtu in a sut.

"Cumi cu si Mi Cakbik cu!"

"Cuti a si ahcun na nunnak hrangah tlan mei aw!"

Beltuahtu pahra khal lamzin ihsin hmun dang ah an tlan darh thluh.

Shadusa cu a cauh tuk thlang tikah malte a cawl lawk. A hmailam zawn lamzin par ah mikhual pakhat a um. Cu pai' kiang ahcun sai ruh an pengkhawm aw liailiai.

"Ziangruangah na tlan ciamco?" tiah mikhualpa cun aw thum humho in a rak sut.

"Mi Cakbik in i dawi," tiah Shadusa cun ttong thei nawn hrot lo, aw dimte'n a sawn.

"Na ttong mi kha rem awla a ttha ding – ziangahtile keimah hi si Mi Cakbik cu!"

Cumi ttheh ciah ah Shadusa ih dunglam ihsin Huuk awn a ra thang. Shadusa cu thli lak ah a pet vurvo lala. Mi Cakbik in a ra kaih tum lai ah mikhualpa cun Shadusa cu a ke khatlam in a rak kaih.

"Ka ta a si kha!" tiah Mi Cakbik cu a hrum humho.

"Ra la hnik hen!" tiah mikhualpa cu a hrum humho ve.

Mi Cakbik cun a rak zon. Asinan mikhualpa in Shadusa cu thingkung parah a hei sep. Cu thluh in mi cak pahnih cu an pom aw ih, an buan aw ciamco.

An sualawk awn ruangah Shadusa cu a hna a set dengmang. Leiphut in a theh ciamco. Thingkungpawl an hnin tuk ruangah a tla leuleu fawn.

Shadusa cun a zoh ringring. Mi pahnih cu ding in an sual aw, pakhat le pakhat an thlah aw lo. Cu thluh ah napi'n an khir ih, thli lak ah an zuang so. An  khir sang vivo ih, hmun ban nawnlonak khawdur tlunlam ah an hung thleng.

Shadusa cun a rak hngak ringring. Asinan an rung tla kir sal nawn lo. A netnak ahcun thingkung ihsin ralringte'n a ttum ih, inn ah himdamtei' a thlen tiang in cawl lo bang lo in a tlan furfo. Cumi hnu cun Mi Cakbik tiah a ko aw nawn lo.

Cumi minung pahnih cu tu tiang in khawdur lakah an um lai ih, tuini tiang in an sual aw rero. An pahnih ih an cauh tuk can ahcun an cawl phah. Asinan a rei hlan ah an sual aw thok sal lala ttheu. An sualawk thawmvang khal a ring zet fawn.

Mi tthenkhat cu an sualawk thawmvang cu khawri tiah an ko. Asinan tu ahcun ziang a si ti na theifiang zo – zo sawn ha Mi Cakbik ti thei ding ih mi aa pahnih sual aw awn sawn a si.

Hram: Master Man, A Tall Tale of Nigeria, told by Aaron Shepard