Țah Hla

Țah Hla 

Thimkhawzing in a tuam Lai lungrawnte,

Zian rim le khu'n a khuh hlo, kan zautlang!

Va ai-awn an reh, puak awn hlir thang e.

Man sung hlei kan nun vuakvelh mi'h a cang. 

Ral ti lian suar hamkha'n nunram a khei.

Van kan sang maw, vanduai hlei tesinfa!

Nunnak sungmuril tiang suntu ral fei

Reh law; cem seh, lung khei hlei tlei zuun hla! 

San sia, se sawng sin ko a siatsuahtu

Ral siang-țial-li'n runthang dai maw a bah?

Pialrang thlen cu lo kan sempi' tla cu

Zalem rawn an thleng maw, tuar rual si hlah. 

Ir-awm a sawh, țang sung a hnawh khat luar.

Țian kan siang hrih lo, kan lunglai a nuar.

Vanduainak in A Neh lo mi

Vanduainak in A Neh lo mi 

2022 November 20, Qatar ram ah World Cup onnak puai tuah a si ih, leitlun lemcan thiam hminthang Morgan Freeman thawn a ra lang mi mino danglam pakhat a um. 

Cumi cu Ghanim Al Muftah a si. 

Ghanim Al Muftah hi 2002 May 5 ah a suak ih, Caudal Regression Syndrome timi, zaang ruhpi hnuailam hang thei lo nat a nei. Faphir an si ih, a phirpi cu mi harhdam pangai a si. 

Ghanim Al Muftah hi sibawi in kum 15 tiang bak nungdam thei ding in an zum lo nan, tuini tiang a nundam ih hlei ah, mi hlawhtling pakhat ah a cang zo. 

Qatar ram le leitlun ih kut-tual-lei-sam pawl (disabled people) hrangah zohhim tlak minung a si ruangah World Cup opening ceremony khal ah an telter mi a si. 

An ram ah Gharissa Ice Cream timi uanrian company a nei ih hngeek 6 ah hen in hnauantu 60 in an uan. 

Bawhlung sit ih tel khal a paih zet ih, a kut ah but bun in a tel heu. 

Tidai leuh, scuba diving, tlang par kai le skateboard to tivek pawl khal a paih zet ih, kuttualleisam pawl zuamawknak Paralympic ah tel leh ding in a zuam rero. 

An ram kiangkap Tipi-kel Huapram (Gulf Region) ih tlang sang bik Jebel Shams khal a kai suak zo. Leitlun tlang sang bik Everest khal kai a tumtah. 

Al Muftah hin phunsangtlawng ah political science a zir ih, Qatar ram ih Prime Minister uan a tumtah. 

Thazang peknak thucah simtu (motivational speaker) a si ih, a YouTube channel in 830k subcriber nei in, Instagram account, @g_almuftah. ah 3.3 million follower a nei.

Hringnun Ral Rel Dan

Hringnun Ral Rel Dan 

Ka pupa pawl cun ral do can ih, neh thei dan ding kalhmang an duan mi khi "ral rel dan" tiah an ko. Ral do dan ning le khawng (tactics) le kalhmang (strategy) khi a si. Doawknak ah hin thazang cah lawng a tawk lo. Ral rel thiam sawn cun thazang mal sawn cing in a cak sawn a neh can tampi a um.

Hringnun khal hi doawknak a si kan ti heu. Kan saduhthah pawl ngah thei ding ah kalhmang phunphun ih kan zuam rero ruangah a si.

Hlan san leitlun ih ral doawknak ropi pawl lakah, a hminthang bik pakhat cu Persia Kumpiram (Empire) in Greece ram a do thu hi a si. Bawi Jesuh piansuah hlan kum 480 ah khan, leitlun uktu ropi bik cu Persia kumpi siangpahrang Xerxes a si ih, Egypt ram ihsin India tiang, ram kau maksak a rak uktu a si. 

Xerxes Ropi tiah ihzah zet ih an kawh mi, a san lai ih leitlun siangpahrang ropi bik cun, khawpi pakhat ram pakhat (city state) tivek tete ih a henhek aw mi Greece ram cu ol zet ih a neh mai a rak zum. 

Asinan Kumpi Xerxes hi a daithlang menmen lo. Greece ram neh thei ding in a ralbawi le khawnbawl thuron upa pawl thawn thla ruk sung rori an timtuah. An feh dan ding, an do dan ding (ral rel dan), an ul mi ralthuam le ei-in zate'n, khimkhuah zet in an timtuah cia. Tlaksamnak um lo ding in a fate bik tiang in an tawlrel cia thluh. 

Ralkap 100,000 le raldo long za tampi, ralthuam timri le lamcaw ei-in ha zet, ral rel dan kalhmang ha bik pawl thawn Greece ram cu a neh lohli mai ding ti'n a zum aw tuk. 

Asinan thil hi a feh tluang lo cengmang cun a tluang lo duh ngaingai. An fehnak lamzin ah thlipi nasa zet in a nuai ih long 400 an sungral. Greece ram an va thleng ih, tlang le tlang karlak lamzin bi zet ih an feh lai ah, Leonidas ih hoha mi, thih ih lo Spartan ralkap 300 in nazi 24 sung an rak kham. Minung 300 lawng an si ruangah Xerxes ih ralkap cun an neh ko nan, an ralkap tam tuk an thih phah ve. 

Asinan ralkap thazang nei ha zet Xerxes cun a tawp ahcun Greece khawpi Athens cu a neh. 

Cu thluh ah Greek ram ih a tang lai mi um sun Salamis tikulh ah a feh. Tipithuanthum parih do aw ding an si ruangah, cui' tipithuanthum a lang fiangnak tlangmual parah a siangpahrang tohkham a ret ih, doawknak cu a rak thlir. A neh a zum tuk ruangah a si. Ziangahtile a do ding mi Greek pawl hnakin a ralkap cu a let thum in an tam. 

Asinan Greek pawl ih ral do long fate le uanrang sawn pawl in Xerxes ih ral do long pawl cu an rak siatsuah. Rei lo te sungah a uanpi zet mi a long ralkap pawl thah an tuar rero lai cu mangbang le anhai zet in a zoh cuahco. Cuti'n duai le cau in Persia ah a tlung sal. 

A lehhnu kum khat ahcun a tang lai mi Xerxes ih long ralkap zate'n Greek pawl in an run cimih thluh. Khimkhuah le fimvar zet ih khua a rak khan mi hmuah cu thuhlolak ah an cang. 

Minung ih khawkhannak hi Pathian in rem a ti lo ahcun a hlawhtling thei lo. 

Asile khua kan khang lo ding maw? Kan hmailam can hrangah tumtahnak kan nei lo ding maw? 

Si hlah. Khua cu kan khang ding. Saduhthah le tumtah khal kan nei ding. Cuvek nei thei ding in sersiam mi kan si. 

Asinan, khua kan khan tikah, "Pathian in rem a ti asile," timi in kan thok ding. Kan khawkhannak zate'n Pathian kut ah a um ti langtertu a si. Khua kan khan mi ih thoknak khal ah Pathian a tel tengteng ding ih, a lai le a cem tiang in a kut ah a um ding a si. 

Curuangah, Paul in hmailam can ih a tumtah mi a rel tikah, "Pathian in rem a ti asile," ti hi a hmang heu (Tirh. 18:21, Korin 4:19). Pathian ih remtinak lo cun zianghman a tuah thei lo ti a theifiang. 

Jeim 4:13-16 sungah, khualtlawng in sum kan tuah ding ih kum khat ah cu zat kha zat kan ngah ding tiah a titu pawl a kawk ti kan hmu. Pathian remtinak tel lo in, minung lam in ziangtinkim ti thei thluh vekih hmailam can rel zutzo hi Pathian in a duh lo a si. 

Khua kan khan tikah:

1. Thlacamnak thawn Pathian sutron in khua kan khang ding. Siangpahrang David a hlawhtlinnak cu Pathian thawn khua an khan tlang heu ruangah a si. Sum kan tuah, hna kan uan tikah, a neitu cu Pathian a si ih, kannih cu Pathian ih hnauan a kilkhawitu kan si timi lungput kan neih a ul. 

2. Na khawkhan mi kha a ul ahcun Pathian in thleng sal mai seh. Pathian ih lungkim lo cing in nangmai' thu kha lalter aw hlah. Nangmai' thu na lalter duh can ah Profet Jonah ih ton mi kha hngilh hlah.

Paul ih missionary khualtlawn um hnihnak ahkhan, Paul le Silas cu Asia Minor ih Bithynia khua ah feh an tum (Tirh. 16:7). Asinan an khawkhannak kha Pathian in a thleng sak ih, Macedonia ah a fehter. Himi ruangah Europe khawmualpi ah thuthangha a thlen phah rori. Pathian in a ha sawn a thei. 

Khua cu kan khang ding, asinan kan khawkhan mi a hlawhtlin ding le hlawhsam ding cu Pathian kut ah a um (Thufim 16:1; 19:21). 

Curuangah kan hringnun hrangih ral kan rel tikah, khua kan khan dan kalhmang, khua kan khan lai ih kan lungput, le khua ka khannak ah Pathian a tel maw ti hi a thupi bik mi an si. 

Kan khawkhannak ah hitin Pathian kan telter ringring pei:

1. Thlacamnak thawn hlan aw phah in khua kan khang ding.

2. Kan ngah tum mi parah uanthuanawknak nei cia in khua kan khang lo pei.

3. Kan khawkhannak ah Pathian duh lo zawng kan telter lo pei.

4. Kumkhua a daih mi thlaraulam thil kha kan khawkhannak ah tel tengteng seh.

5. Khua kan khan thluh khal ah a zate'n Pathian hnenah kan ap thluh pei. 

Sirhsan: Rev. Charles Seet, "God's Plans Versus Our Plans", Preached at Life BPC Evening Svc, 2011-07-10.

Pathian Thangțhat Nun

Pathian Thangthat Nun

Ka nun ka ruah rero tik ahhin vei tampi cu Pathian hnenih lungawi hi a harsa ka rak ti ttheu. 

Leitlun ih ram siava bik ah ka um, cui ram siava bik ih ramkulh rethei bik ah ka tthanglian, cui ramkulh rethei bik ih minung lak hman ah, a rethei bik dinhmun ih ding ka si. 

Ka ram, ka miphun dinhmun a tthangso lo tuk mi hrangah, tuah thei mi ka neih mal phah zet ih, lungawi hi a harsa zet ttheu. 

Asinan Thangthat Hla Siangpahrangnu (Queen of Gospel Songs), America ih santhar biakkhawm zaihla ih Nu tiah an kawh mi Fanny J. Crosby (1820-1915) ih nun ka ruah tikah, thazang thar ka ngah sal ttheu. 

Ziangahtile Pathian hnenih lungawi lo ding, Pathian vuihramtu ding dinhmun ih a dingtu in, Pathian hrangah a dam sung a can a hman theinak san hi mangbangza ngaingai a si.

Fanny Crosby hi New York ihsin peng 50 hrawng a hlatnak Brewster khua ah, 1820 March 24 ahkhan a suak. Zarh ruk ih upa a si lai ah, sikserh nat in a tlakbuak ih, a mit khal a na. Sii an hnih mi a ngaih lo ruangah simaw, amah hi mit tha mal ci a rak si cia ruangah simaw, a mit in khua a hmu lo vivo ih, a mit a caw lan ta. Thla ruk ih upa a si lai ah a pa in a thih san fawn. 

Curuangah a nu le a pi in an fingkhawi ih, Khristian nun an zirh, bible bungcang tampi byheart ih thiam ko in an zirh. Mitcaw tlawng ah a kai ih, lehhnu cun bezai fing 1,000 lenglo phuahtu, thangtthat hla fing 8000 lenglo phuahtu le khawpi sung missionary ah a rung cang.

Vun ruat tik ahhin ka vanduai hleice tuk, ziang sualnak hman ka tuah lo cing in ziangruangah hivek dinhmun ka thleng tivek ih ruat rero ding tla a bang zet. Asinan Fanny Crosby cun a ton mi vanduainak ruangah Pathian a vuihram ve lo. 

"Dam sung ih ka mit a cawt lanta khal hi Pathian ih thlawsuahnak a si ding. Thaisun ah na mit a vang verver sal ding in ti khal sehla, ka cohlang lo ding. Ka kiangkap ih thil mawi le thuhla lunglutza pawl ih in thlem ahcun Pathian thangtthatnak zaihla pawl hi ka sak lo tla a si pang thei sawn," tiah a sim. Ttum khat ah phei cun, "Vancungram ka thlen ih ka mit in khua a hmuh thei tikah, ka hmuh hmaisabik ding mi i Runtui hmel a si ding," tiah a sim hngehnge.

A hla hi Chin Khristian Hlabu sung khal ah tampi hmuh ding a um. A tthenkhat phei cu kan sak tam bik mi pawl an si. Hla hmaisabik le netabik hi amai hla an si fawn ruangah kan Khristian Hlabu khaikhawmtu rori a si kan ti thei. Kan sak ttheu mi lakih a phuah mi pawl cu a hnuailam vekin an si.

1. Pathian Cungnung Bik (KHB. 1)

2. A Man A Khung (KHB. 19)

3. Ziang Tlukin Nuam (KHB. 20)

4. Pathian in A Lo Kil Ding (KHB. 23)

5. I Thup Aw (KHB. 48)

6. In Run Thei (KHB. 51)

7. Runtu Bawipa I Thup Aw (KHB. 55)

8. Bawipai Hruainak Hmun ah (KHB. 61)

9. Ka Thlarau A Thup (KHB. 62)

10. Rei Lo Te Kan Feh Hnuah (KHB. 65)

11. In Ruun Zo (KHB. 113)

12. Thinglamtah Nai ah (KHB. 120)

13. Jesuh Lawm Uh (KHB. 161)

14. A Hngakin Tong Ding Maw? (162)

15. Kawhhran ih Nehnak Hla (KHB. 182)

16. Neemten in Ko (KHB. 222)

17. Nan Lung Sangka ah Ka Ding (KHB. 233)

18. Jesuh in A Lo Ko (KHB. 237)

19. Nan Thilrit Thum Ta Uh (KHB. 244)

20. Na Hrangah Sual Thlahnak A Um (KHB. 245)

21. Cross ah I Run Aw (KHB. 252)

22. Runtu Bawibik Rung Tum Aw (KHB. 262)

23. A Hlo Ding mi Run Aw (KHB. 273)

24. Hnatuannak ah (KHB. 274)

25. I Hrial Hlah (KHB. 304)

26. Nangmah Naih In (KHB. 310)

27. A Sunglawi Sawn Nunnak Hnakin (KHB. 312)

28. Thlacamnak Tikcu Sunglawi(KHB. 315)

29. Maw Bawipa, I Run Ngai Aw (KHB. 317)

30. Lamtluan ah Runtun I Hruai (KHB. 328)

31. Sunglawi Thukamnak (KHB. 340)

32. I Naihter Aw (KHB. 361)

33. Thlarau Thlaici Vorh Uh (KHB. 367)

34. Bawi Jesuh Thuanthu I Sim Aw (KHB. 378)

35. Thuthangtha Thanter Uh (KHB. 408)

36. Jesuh Taangah Himte In (KHB. 423)

37. Sui Khuapi (KHB. 440)

38. Zangfahnak in Kan Him (KHB. 444)

39. Bawipai Rat Tikah (KHB. 493)

40. Zing Mawi Hnakin Mawi Sawn (KHB. 500)

Bawipai' Țhatzia Tep Hnik Uh

Ka nat besiat lai ahhin rawl ei lo in ni tawkfang in umter ih, sii thlai mi thawn in nunter. Ka pumpi le ril lam hrangah in tuahter mi a si. 

Cumi țheh ah, pawnghmuk tivek in eiter. Pum sungah rawl um lo ih in umter rei ruangah rawl hak ngai ei cih cu in siang lo. Neta lam deuh khal ah me hnawi le buh nemte com mi maltete in ka ei thok sal. 

Ka dam țhat lai ahcun hmuk hi ka rak ngaina lo zet. Pawnghmuk tla cu a thawtnak ka rak thei lo. Rilrawn rehternak men, ei ding dang zianghman um lo tuk can ih ei ding men ah ka rak ruat. Cake hmuk tivek khal ka rak ngaina dah lo. A thawt lo dan le a man khun hi a mil lo, dang tar cuakco ih ei țul mi rori, paisa heu ih lei a țul lo ka rak ti țheu. 

Hmansehla, ka ngainat lo mi, thaw ka ti lo zet mi cu, ka ei thei mi rawl um sun ah a rung cang. Cuti'n ei lo theih lo a si ruangah beidong zet in ka ei țheu. Ka hngir a țeu hluahhlo. 

Asinan, ni khat cu thu ka ruat rero lai ah, hmuk hi ziangruangah mi tampi in an duh timi ka vun ruat sal. Leitlun ah hmuk hi a duhtu tampi an um ih, dawr tampi ah an zuar, mi tampi in nunnak ah an hmang. Cumi cu ziangah kei in ka ngaina lo thei? Keimai' lam ah thil dik lo a um a si kem? 

Cuti'n ka ruat hnu ah, hmuk pakhat hi a thawtnak, mi ih an ei duhnak san hmusuak ding in nuamtete'n ka țhial cetco. Hmuk phun dangdang ih bangawklonak khal ka kaa in theithiam ding in, an danglamnak, an thawt dan bangawklonak tivek ka hawl phah vivo. Cutikah mi in hmuk an rak duhnak san ka hawl hmu vuarvi. 

Hmuk hi manhlap tuk, a thawtnak ruat le theih tum lem lo, pumpuar lohli ding lawng ruat ih ka rak ei țheu ruangah ka rak ngainatlonak a si. Ciamciamte'n, a thawtnak hawl hmu ding ih vun ei cun hmuk phunphun lakah a thaw kan timi a rak um tampi. 

Cumi ka theihsuah vete'n ka thinlung ah himi bible bungcang hi a rung lang: "Bawipa ih țhat zia cu nanmah tein tep ciar hnik uh; A hnenih himnak a ngahtu cu mi thluasuak an si" (Saam 34:8). 

Nun retheihnak zalam tluan ah mi bang mi can si tum in cat bang lo ih ka rak tlan nasat tuk ruangah, ka parih Bawipai' țhatnak hi tep ngah mumal man lo in ka rak um țheu. 

Rawl timi hi pumpuarnak ding lawng si lo in, a thawtnak tep ih, kan ngah thei mi Pathian thlawsuah umsun tete ih sunlawizia langtertu ding khal an si timi hi ka rak ruat lem lo. Ka ei mi hi milian pawl ih ei duh lo mi a si ti lam lawng in ka rak ruat țheu. Milian pawl ih ei mi vek ei ringring sehla, thaw ka ti ringring ding vek khal in ka rak ruat. 

Asinan milian tampi khal harhdamnak ruangah a thawthaw ei ngam lo in an um, an țuan țul tuk ruangah hahdamtei' rawl ei can nei mumal lo in an rak um ve. Annih khal in rawl ih sunlawinak le a thawtnak cipciar hi an thei ngah thluh ve ce lo a rak si. 

Luka 14:15-24 sungah Bawi Jesuh in a sim mi tahțhimnak hi a thupi zet. Mi pakhat in rawl țhațha le thawthaw thawn puai a tuah ih a eitu ding a sawm hai. Asinan a sawm mi pawl cun loram lei thuhla, cawcang lei thuhla le nupi neih pek puhmawh tivek pawl thawn a sawmnak an rak el. Curuangah rawl ei puai tuahtu cu a thin a heng ih, "Ka sawm mi pawl in ka rawl an tep ngah lo ding," tiah a ti. Cui' a rawl pawl cu mi farah, mi zonzai, kutzeng kezeng, mitcaw le ke awl pawl a eiter. 

Kan nun ih Pathian in thil țha in tuahsak mi pawl siseh, kan țhat sinsin theinak ding ah harsat in tuarter mi siseh, Bawipai' țhatnak hlir an si. Cumi ih thawtnak hi kan tep ngah cio maw? Bawipai' țhatnak hi vancungram ih cen ding lawng a si lo, leitlun khal ah kan teh ngah ve ding mi a si lo maw? 

Cumi kan tep ngah lo asile, Bawipai' hnen ihsin lamzin kan pial pang thei sawn a si. Leitlun ih kan nun lai rori khal ahhin Bawipai' zangfahnak a tep ngahtu kan si hi Bible khal in a duh mi a si (1 Peter 2:3). 

Israel mipi pawl Izip ram ihsin Pathian in a hruaisuah lai ih a kaihhruai dan, a țul can ih nun a sim dan, a cawm dan le an ral pawl kut ihsin a hum dan pawl kha Israel mipi in an hngilh ih Pathian an dungtun ding kha Moses in a phang zet. Curuangah an ton mi thil pawl kha sim sal phah in hiti'n a sim hai: "Cule ziangbangtuk Pathian a si, ti cu nan nunnak in a tep zo ih cumi cu tuih sun ah ciing țha uh" (Daan 11:2a). 

Bawipa in a țhatnak tep ding ih in sawm rero lai khal ah, țuan țul le puhmawh phunphun thawn kan el pang asile kan nun a cem tiang in a țhatnak tep ngah lo in kan um pang thei a si. Neihnun sinsin, hminthan sinsin duh in, neihnunnak le hminthannak khal hi Amai' pek mi thotho an si ti tiang hngilh ih, a țhatnak tep ding ah in sawm mi eltu, thlacam, bible siar le biakinn feh daithlangtu kan si pang ding phan a um zet. 

Cuti'n kan Khristian nun ah lei taksa khal ih Bawipai' țhatnak tep ngahtu, thlarau nun khal ih Khrih ih nun tep ngahtu, vancungram kan thlen tiang ih Bawipai' țhatnak cen vivotu kan si ahcun mi van nei bik ah kan cang ding a si (Filipi 3:10-11).

Otto Koning Tei' Nupa le Thurban Hmuan

Otto Koning tei' nupa cu New Guinea ram ah missionary in an feh. An va fehnak hmun ih minung pawl cu cin le dan mumal nei lo an si. Mi ih thilri ruk hi poi an ti lo. Thil zaran men ah an ruat.

Otto Koning tei' nupa ih inn ah khaw sung mi pawl an ra leng țheu. An tin sal hnu ah an innsang thilri tampi a hlo țheu. Cui' an thilri hlo cu, khaw sungih thuthangțha an va sim tikah, inn dangdang ah an va hmu țheu.

An umnak tikulh ahcun thlairawl dang a țha thei tuk lo. Asinan thurban cu a țha thei zet. Curuangah Otto tei' nupa in thurban an cing ih an tha a tho zet. Asinan thurban an hmin tikah khaw sung mipi in an ruk sak thluh țheu ih, anmah cun an co dah lo. Cumi cun Otto cu a thin a hengter zet.

Kum sarih sung Otto cun thuthangțha a phuang rero nan, mi piangthar pakhat hman an um lo.

Khaw sung mipi in a thurban an ruk tam poh le Otto ih thinheng cu a luar sinsin. Ru lo ding in a phunphun in a sim, a dawn hai nan zianghman a țhahnem lo.

A netnak ahcun Otto in German tuukhal uico tumpi a lei ngah ih, uico cu thurban hmuan a kilter. Cumi hnu lawng ah a thurban hmuan cu a him.

Țum khat cu United States ah Otto cu bulpak canvo (personal rights) thuhla khawmpi ah a feh. Cumi țum ah, a thurban hmuan ruangih a thin a heng țheunak san a hmu suak. A thin a hengnak san cu a thurban hmuan kha amai' ta ih a ret ruangah a si ti a thei ngah.

Thinheng cing, mipi pawl ngaih lo cing in ziangtin rundamnak thuthangțha thawn a piangtharter thei ding?

Cuti'n, a hmuhsuahawk hnu ah a thurban hmuan cu Pathian hnenah a ap.

Cumi hnu, a rei hlan ah khaw sung mi pawl cun buainak le harsatnak phunphun an tong. An ton mi buainak le harsatnak cu Otto ih Pathian ruangah a si ti an hmu suak. Ziangahtile Otto in Pathian hnenih a pek zo ruangah Otto ih ta si nawn lo in, Pathian ih ta a si zo ti an thei.

Cuti'n an khaw sungih harsatnak le buainak an tonnak san an thei thlang. Otto cun a hmuan cu Pathian hnenih a ap zo ruangah mi ih an ruk khalle a thin a heng nawn lo. A thin khal a har nawn lo. Khaw sung mi pawl cun an ruk mi thurban khal Otto an ra pe sal. Ziangahtile an parah thil țha lo a thlen bet vivo an phang.

Ni khat cu, Otto hnenah khaw sung mi pakhat a ra ih, "Tu ahcun Khristian na si zo a si rori ding. Ziangahtile na thin a heng dah nawn lo. Kannih cu Khristian pakhat hmuh ngah ding a ruahsan zettu kan si," tiah a ra sim.

Otto in thuthangțha a rak sim rero hai nan, midang thuhla a rel ah an rak ruat ringring. Ziangahtile a rel mi Khristian nun le amai' nun a milawk lo ruangah a si. Cuvek mi hlawhsam a rak si ti a theih ngah tikah Otto ih nun cu a kekkuai.

Cuti'n kum sarihnak a cem zawng ahcun mi piangthar pakhat a um ih, neta ahcun mi tampi an rung piangthar.

Otto ih hmuan khal ah thurban a tam vivo ih hmun dang ih zuar suah tlak khop in a pațha vivo. Hmuan ahcun banhla le thlairah dangdang a cing bet vivo thei fawn. Kum sarih ah mi piangthar pakhat lawng a rak um mi khua cu, cutawk kiangkap ih Khristian tambiknak khua ah a rung cang lohli.

Otto in a neih thilri zate'n Pathian hnenih a pek thluh hnu lawng ah, a neihsiah thilri pawl ih țawnțemnak ihsin a luat. Pathian kha amai' nun le a thilri zate neitu sawn ih a ret hnu cun, Pathian tam zet in thlaw a suah.

"Amah ih nunnak hum a tumtu cu a nunnak a sung ding, asinain keimah ruangih a nunnak a liamtu cu a nunnak a hum ngah ding" (Matthai 10:39).

 

Khuilam Kan Hoi Ding?

Khuilam Kan Hoi Ding? 

Ka dam lo ruangah, le ka damlonak in a hngong tel mi harsatnak phunphun ruangah siseh, kan ram dinhmun tlasia ruangah siseh, thinhar beidong can a tam thei nasa. 

Innsang nun le miphun huap hrangih ruahsannak phunphun cu khawthim lakah lamzin an hlo cupco țheu. 

Thilri man a kai zutzo, sumpai ra lut ding um lo dinhmun ahcun thin a har duh zet. 

Ka dam tuk hrih lo tikah, hna hi ka țuan thei ceu ih, ka hlawh hi kan khop lo nasa. Tui' thla khal, fangfai man kai zutzo țih in fangfai dip hnih kan lei khawl cia thawn, thla hrek ah ka hlawh a cem. 

Asinan, thaisun ah kan paisa a cem ding ih, tipsun ah ziangtin kan nung ding kan ti rero lai ah, zan mang hman ih ka ruah ban lo thlawsuah kan dong. Ram dang ih um naunute pakhat in Pathian hna a țuannak ah ti'n paisa in kuat. 

Ka ruat rero ahhin a mak ka ti tuk! Kan paisa a cem ti hi kanmah nupa si lo, minung dang zohman in an thei lo. Zokhal kan sim lo. A theitu dang um sun cu Pathian lawng a si. 

Zato (Sizung) ah, paisa kan nei nawn lo ih thaisun cu kan tlung mai ding kan ti lai khal ah, amai' minung pawl hmangih in bawm țheutu Pathian thotho kha a si. 

Hivek thu ka ruah tikah Saam 121 hi ka thinlung ah a lang ringring. 

Israel mi pawl cu Pathian be ding in Jerusalem ah an feh țheu. An fehnak lam tluan ah rukru le suamhmang siseh, kiosa le thil țihnung lak ihsin siseh, an him theinak ding ah thla an cam țheu. 

Sal an tan lai, leitlun hmun za kip ih an thlen hnu khal ah Zion Tlang lam hoi in thla an cam țheu ti kan hmu. Daniel tla cu Zion Tlang umnak Jerusalem lam hoi in ni khat ah vei thum thla a cam țheu. Ziangahtile Israel Pathian cu Zion Tlang ah a um ti'n an zum (Isaiah 8:18; Saam 74:2). Zion Tlang hngilh ding cu an siang hrimhrim lo. 

Saam 121 ih "Khualtlawng Thlacam Zaihla" a si ih, Jerusalem lam pan ih khual a tlawngtu pawl in an sak mi zaihla khal a si. Tui san ahcun sangka phar ah an tar ih, khual an tlawn zik ah an samh ta, an ra tlun khal ah, inn sung luh hlan ah an samh ta țheu. 

Leitlun ah khualtlawng in kan rung ih, Van khawpi lam kan pannak lamzin hrang khal ih kan sak thei mi zaihla a si fawn. 

Zion Tlang cu David in Pathian ih thukam kuang a retnak hmun, Siangpahrang Solomon in temple a dinnak hmun a si ih, Jerusalem khawpi ih hmuihmel khal a si. Ziangahtile tlang pawng a si ih a langsar cuang. 

Zion Tlang timi an sunsak zia cu, amah a tlang pawng te lawng si lo in, Jerusalem khawpi aiawhtu ah si seh, Israel ram aiawhtu ah khal ah si seh, an hmang țheu. 

Kannih zumtu hrangah cun, kan thinlung Pathian lam ih a hoi can, zumnak mit in Pathian kan thlir can hi Zion tlang lam kan hoi can a si. Kan thinlung hi leitlun ah si lo in, amah Pathian lam kan hoih ahcun, Pathian in kan țul mi leitlun thil cu in pe țheu. 

Leitlun pumcawmnak phunphun ah cangvai in kan buai zet can ah Pathian hi kan hngilh can a um țheu. Zion Tlang lam hoi ding kan mang lo țheu. 

Asinan in bawm theitu le in mang ringringtu cu amah Pathian a si ih, amai' lam kan hoi tinte'n anih cun in cohlang, in bawm ih in cawisang țheu a si. 

Saam 121

1 Tlangpar khi ka hei cuan;

Khui in so bomnak ka hnenah a rat ding? 

2 Keimah bomnak cu Bawipa ih hnen ihsin a ra;

Lei le van tuahtu Bawipa ih hnen in. 

3 Amah cun a lo bahter lo ding.

A lo humtu cu a itthat lo ding. 

4 Israel mi humtu cu a itthat dah lo; A sing khal a sing dah lo. 

5 Bawipa in a lo kilveng ding;

Nangmah lo hum dingah na kiangah a um. 

6 Sun ah ni in a lo siatsuah lo dingih,

Zan ah thlapi khalin a lo tuahmawh lo ding. 

7 Țihphannak hmuahhmuah ihsin, Bawipa in a lo hum ding.

Thlaphang lo tein a lo humhim ding. 

8 Bawipa cun na suah le na luh ah a lo kilveng ding;

Atu le kumkhua in.

Zuk: Zion Tlang, tui' san ih an zuk mi pawl.