26 October, 2013

Nobel Remdaihnak Laksawng Ngahtu Desmond Tutu


DESMOND TUTU

(South Africa)

Bishop Desmond Tutu hi 1931 ah, South Africa ram, Transvaal ramkulh ih Klerksdorp ah a suak. A pa hi tlawngsaya a si ih, amah Tutu khal Johannesburg Bantu High School ah tlawng a kaimi a si.  Suakthuan Tlawng a ttheh hnu ah Pretoria Bantu Normal College ah tlawngsaya zircinnak a nei ih, 1954 ah University of South Africa ihsin phunsangtlawng a ttheh. Suakthuan Tlawng ah kum thum sung tlawngsaya a ttuan hnu ah theology lam a zir thok; 1960 ihsin puithiam (priest) ah nemhnget a si.  1962-66 karlak cu England ah theology a zir ih Master of Theology a ngah. 1967 ihsin 1972 tiang South Africa ah theology zirhtu a ttuan hnu ah, London ih theology tlawng pakhat ah Assistant Director ttuan dingin England ah a feh sal.
           
1975 kum ah, Johannesburg (South Africa khawlipi) ih St. Mary’s Cathedral ah Dean si dingin hriltlin a si. Anih hi himi dinhmun kaitu midum (vundum) hmaisabik a si. Tui hlan ahcun vunrang pawl lawnglawngin an rak ttuan. 1976 ihsin 1978 tiang Lesotho ah Bishop a ttuan ih, 1978 ahcun South African Council of Churches ih Huapkip Sungttuan ah hril a si. Himi dinhmun kaitu midum hmaisabik khal a si thotho fawn. Tutu hi USA, Britain le Germany tivek ih phunsangtlawng tampi ih sunlawihnak doctor degree an pe.
           
Desmond Tutu ih ngaihven bikmi le damsan cu South Africa ah, ‘hrinhnam thleidannak um lo in, democracy dan le a dikfelmi senpihlawm’ a suah theinak dingih tuahttuan kha a si. Cumi hrangah a si lo bikin, (1) mitin hrangah mipi canvo bangrep, (2) South Africa ih passport daan hlawnhloh ding, (3) fimzirnaklam system ttha le, (4) South Africa ihsin rammi si lo ruangih dawisuahnak daan cawlhsan ding tivek a ttul tiah a zum ih, cumi hrangah taima zetin cangvaihnak a tuah fawn.
           
South African Council of Churches hi South Africa ih a ummi kawhhranpawl pehzawmawknak pawlkawm a si ih, World Council of Churches ah phunhnamhuap (rampihuap) kawmitti sungtel a si. A tir ahcun South Africa ih sumtuahnak le dinhmun sang hmuahhmuah cu mi malsawn a simi vunrangpawl hlir in an rak kai nan Desmond Tutu ih zuamnak le amai’ bulpak tlinnak ruangah vundumpawl in hmunram tampi an co phah. Tu khalah SACC ih member zatek 80% cu vundum an si ih, tu ahcun hruaitu hna tamsawn cu vundumpawlin an kai ngah zo.
           
Sunlawihnak a ngahmi tampi lakih a hminthanpi bikmi cu 1984 ih Nobel Prize for Peace (Nobel Remdaihnak Laksawng) a ngahmi hi a si hrih hmang.

No comments: