Rinsanawknak Nei dingih Nauhak Sawmdawl Dan Ding

Rinsanawknak Nei dingih

Nauhak Sawmdawl Dan Ding

Ka nauhak lai ah ningzah ka nei zet. Ka nei luarkai ti lam ding a si. Ka theih lo mi pawl thawn ttha zet ih biakawk ding tla cu ka hrangah a rak har zet.

Ka nauhak lai ah nauhak pawl thawm ring celcel ih ttong sianlonak inn ah ka rak tthanglian. Curuangah mah le mah zumngamawknak ka nei mal ih mi dang biak le ttong pi thiam lo in ka cang sual nuaino ttheu. Kan innsang hman ah ka ttong mal zet. Ka ttong khal ah ka nu, zirhtu pawl le mi dang pawl in ringpi ih ttong ding in in kawk ttheu.

Ka theih dah lo mi, mikhual thawi' kan tonawk cun ka boruak a se zet. Mi pakhatkhat na damttha maw, cutin khatin tivek ih ka biakpawh hman ah ka hmai an sen ih um dan ka ttheh. Mi dang thawi' pehtlaihawk dan ding ka rak thei lo. Minung pawl ka rak ttih. In cohlang lo ding ti ka rak phang.

Thinlunglam mithiam le cangantu Anthony Gun in minung pawl ih cohlan lo mi si phannak hi pitling pawl hrangih nambat (1) ttihphannak a si bang in nauhak pawl hrang khal ah a si thotho a ti. Nauhak pawl hi kum (2) hrawng an ti ihsin hivek ttihphannak an nei ti a si.

Hivek hi nauhak pawl ih umtu dan hrimhrim a si timi kha nu le pa pawl in theihtiam a ttul tiah Gun cun a sim. Nauhak in minung pawl a biak paih lo mi hi thil dik lo um mi a si lo tiah a sim.

"Nauhak pakhat minung pawl thawi' an pehtlaihawk can ah thinlung cangbuai ding a si lo timi hi hmuh dan dik lo a si."

Zatlangnun ih cohlan lo mi si ttihphannak hi thil pangai a si. Nauhak kha a tthalam ih thil thlirter kan duh ahcun a nun kha diriam le nuam ti ding ih zirh ding a si. Nauhak in zatlangnun lam ih ttihphannak a neih mi hlohter dan kalhmang ttha bik cu felfaitei' thu rel thei ding le rel ngam ding ih zirh hi a si.

Nauhak a ning a zak, minung pawl a be ngam lo ti hnuhnu, felfaitei' ttong thei ding le mi be thei ding in ziangtin kan tuah ding, tiah kan ruat tla a si thei.

Thil dang vek thotho a si ko. Zir le cinh ihsi thawk ding a si ve. Cutin kan tuah a si le nauhak cu zatlang nun ih mi a pehtlaihnak ah zumngamawknak a nei so vivo ding.

Inn zuar puaisa pakhat a si mi Tegan DeClark hrangah minung pawl va naihniam le va biak cu thil harsa a si lo. Asinan a fanu kum (4) mi in mi biak a ngam lo ti a hmuh tikah a mang a bang.

"Hi hi thil um dan dik a si lo. Curuangah mi thawn ka biakawkter. A hleice in bazar ah thil pakhatkhat ih man a theih duh tikah a zuartu kha amahte'n ka sutter. An biakawknak ah ka hrolh aw lo. Minung pawl thawi' boruak phunphun ih an pehtlaihawknak ihsin amahte'n zumngamawknak a neih soh vivo ka duh."

Vei hnihkhat ah a fanu te in DeClark cu thil man sutsak ding in a dil ttheu. Asinan cumi a tuahsak ahcun a fanu te ih ningzah neih cu a reh thei lo ding ti a thei.

"Vei hnihkhat ahcun ka sutsak lo ruangah a lung a awi lo. Asinan ka tumhrim mi a si. A netnak ahcun amahte'n a duh mi cu a sut hngehnge. Lehhnu cun a sut ngam vivo sal."

Thinlunglam mithiam Gun cun bazar ih thil lei hi nauhak pawl mi dang thawi' pehtlaihawk dan thiam ding ih zirhnak kalhmang zaidam bik pakhat a si a ti. Nauhak pawl hi laksawng pek an ngainat ruangah bazar feh tikah muqhai pakhat hrawng tal cu pek a ttha tiah a sim.

"Nauhak pawl hi an tlaitluang zet. An tuah mi tamsawn ah laksawng pe aw. Tualleng an si lai ah nauhak pawl kha thil man sutter in thil man peter aw. Malte an hung upat deuh tikah bazar luhka ah rak hngak in anmahtei' thil an lei kha cuan aw. Bazar sungah nauhak pawl in anmahte'n mi an biakpawh thiam vivo kha na hmu ding."

Nauhak pawl ttong ngam le mi be ngam ding in nu le pa in zirh thei dan kalhmang pahnih a um. Cumi cu, nauhak pawl nuam aw ding ih tuah le hmun tin ah anmai aiawh ih ttong sak ringring tivek tuah lo ding, timi an si.

"Nu le pa tampi cun nauhak pawl aiawh in, an hrangih ttongtu ding ah an ruat aw ttheu. Himi hi a taktak ahcun nauhak ih zatlanglam nun boruak kan vung hnaihnawk a si. Na ttong sak duh tikah na ttong hlan ah thinlungte'n 1, 2, 3, 4, ...10 tiang siar ta aw.  Nauhak kha amahte'n ttong seh," tiah Gun in thurawn a pe.

Nauhak cu a ning a zak maw ningzak lo maw a si khalle hivek ih ttongnak hin zatlang nun lam hrangah qhathnemnak a nei. Nauhak ttong zirh lam mithiam Loren Island cun cabu pawl hmang in thuanthu relternak khal hi nauhak pawl ih ttong thiamnak a somdawl tiah a sim.

"Kei cun nu le pa pawl kha nauhak pawl thuanthu siarsak ding in ka fial. Nauhak pawl cabu sungih thuanthu simsalnak hin ziang a cang ding timi theih an hiarnak a coktho. Thuanthu sim lai ah malte cawl lawk in nauhak pawl thusuhnak tuahternak, thuanthu a cem tikah anmah reltersalnak tivek hin nauhak in ttong a thiamnak a tthangsoter vivo."

Nauhak pawl an ttong thok theinak ding ah nu le pa in thulu hawlsak ding ti a si. Tthimnak ah an tlawnginn thuhla, zuknung thuhla, leh dan kalhmang thuhla tivek kha mah in sut thok ding a si tiah thinlunglam mithiam Gun in a sim.

"Cun, nauhak pawl kha mi dang pawl ih rel mi ngaiter in ziang an rel timi thei ding khal in fial aw. Himi hin nauhak ih theih le hmuhnak a tthangsoter. Thurel thiam hung si theinak cu mi pawl in ziang an ngaihven timi theihnak ihsin a ra thok mi a si. Curuangah nauhak kha mi dang ih thu an rel mi khal khimkhuahte'n ngaiter aw."

Ttong ngam lo nauhak a rak si mi kei hi minung pawl thawi' ni tin thu rel ding phei cu a ruah man ka ruat ngam lo. Tuini tiang in zatlanglam khawvel ah keimah ih ttong hmaisat ding ka harsat lai.

Tufang ahhin mi pakhatkhat in thu rel thiam pakhat na si ti'n i fak sehla a ttha zet ding. Nauhak hnenah cumi thuhla sim ding tha ka pe thei ding cuh!

#Thuthangca cangantu Jennifer Morton ih "How to Raise a Confident Child" leh mi a si.