12 April, 2016

Fimnak Zir ah, Tar Tuk Um Hlah

Fimnak Zir ah, Tar Tuk Um Hlah

Pu Sikaki timi pa a rak um. Zungthiam (artist) le kutthiam phunphun neitu a si. Pu Sikaki cun a thiamnak le thinlung hmuahhmuah pe in cati-bel (inkpot) mawi zet pakhat a tuah. A tuah mi cati-bel cu siangpahrang hnenih pek tlak khop in a mawi. A kut thiamnak nasatzia a hmuh ahcun siangpahrang khal in a fak in tha a pe nasa ding tiah Pu Sikaki cun a ruat.

Curuangah ruahsannak siar cawk lo le beiseinak thawng tampi thawn a cati-bel cu siangpahrang hnenah a va pe. A tir ahcun siangpahrang cun Pu Sikaki ih thiamnak nasatzia a hmu ih lunghmui zet in a zoh rero. Asinan rei lo te ah beisei lo mi thil pakhat a ra thleng. Cui thilthleng cun Pu Sikaki ih nun le khawruahnak ah thlengawknak maksak a umter.

Kutthiam maksak thawn mawi zet ih tuah mi cati-bel cu siangpahrang in lunghmui zet ih a zoh lai, le Pu Sikaki khal ruahsannak thawng tampi sungih a pil hloh lai ahcun, siangpahrang inn sungah mifim cathiam pakhat a rung lut ding thu siangpahrang hnenah an rung sim. Mifim cathiam a rung lut tikah siangpahrang cun a rak sunsak tuk lawmam ih Pu Sikaki ih thiamnak cungcuang khal cu a hngilh. Cui' thilthleng cun Pu Sikaki ih thinlung sungmuril ah hmual a nei thuk zet.

Pu Sikaki cun ngah a beisei mi thapeknak le a ruahsannak hmuahhmuah cu a co nawn lo ding ti a thei thlang. Asinan Pu Sikaki ih thinlung sungmuril cu daite'n a um thei lo. Ziang ka tuah a ttul timi a ruat thok. Midang vek si a duh ahcun an tuahsuak zo mi a tuahsuak ve a ttul ih, an rak zawh mi lamzin a zawh ve a ttul ti a thei.

Curuangah a hlo mi a ruahsannak pawl cu theihfimnak (knowledge), calai le cabu pawl ah hawl ding in a ruatcat. A no lai le a thluak tthat lai a luan zo ih, a hramthok ihsin nauhak pawl thawi' zir tlang ding cu thil olsam a si lo ti khal a thei. Asinan hril ding dang a nei lo.

A zir thok pek ahcun casiar le cangan hi a lung a lut thei bembem lo ih har a ti zet. Dengfelphung (scientific) le calailam ih a thiam thei nawnlonak cu kutthiam le thiamzung lam ih can reipi a rak hman zo ruangah tla a si men thei. Asinan a kum upatnak le a thiam theilonak cun a thutluknak cu an danglamter thei cuang lo. Theihfimnak ngah ding in taimaknak le veinak nasa zet thawn a zuam ttuntto thotho.  Cumi lai ahcun vanduainak dang pakhat in a tlakbuak lala.

Daan a zirhtu in, "Uico vun cu pho ro hnu lawng ah a thiangfai tiah zirhtu in a ruat," timi a zirh. Pu Sikaki cun exam a on theinak ding ah cumi catluan cu vei tampi a siar nolh rero. Asinan exam an tuah ih cumi an sut tikah, "Zirhtu ih vun cu pho ro hnu lawng ah a thiangfai tiah uico in a ruat," tiah a let.

Cumi an theih tikah midang pawl cu an hni vualvo. Pu Sikaki cu casiar le cangan thiam thei ding ci a si lo lawlaw ti an theih phah thluh. Cumi mualphonak ruangah Pu Sikaki cun tlawnginn a suahsan lawng si lo in, an khua khal a suahsan ih hramlak ah a va feh.

Hramlak ih a va fehnak ahcun tlang tawhram pakhat ah a va thleng. Cui tlang tawhram ahcun cang hrap pakhat ihsin lungto parih a rung for keuhko mi tidai a hmu. Cat bang lo ih a for keuhko mi tidai ruangah lungto cu a kuar thei ti a va hmu ngah.
Pu Sikaki cun tawkfang sung thu a vun ruat peh lawk. Cutikah ruahnak pakhat in a mit a vangter puppi. Amahte'n, "Ka thinlung hi theihfimnak cohlang ding in a tiar-aw (ready) hrih lo khal a si thei. Asinan cat bang lo ih zirnak le taimaknak hi tthathnemnak nei lo cun a um hrimhrim lo ding," tiah a ttong.

Curuangah a kir sal ih tairial suah in theihfimnak cu a zir ciamco. Lehhnu ahcun amai san ih mithiam hminthang bik pakhat ah a rung cang.

Nang khal thil thar pakhat zir ding ah na tar tuk ve hrih lo.

Hram: The Best Parables.


No comments: