27 May, 2016

Long Hnattuan Sindbad ih Khualtlawn Vei Thumnak

Arabian Zan 1001:

(17) Long Hnattuan Sindbad ih Khualtlawn Vei Thumnak

Nuam le hahdamtei' can malte sung ka um tikah a hlan vei hnih ka tlawnvahnak ih ka ton mi retheih harsatnak pawl ka hngilh mai. A hrimhrim thu ah, ka vanglai a si ve ruangah veivah suh-soh hi nuam ka ti sawn hrimhrim. Curuangah Baghdad ih ngah har bik le hril hleice bik mi thilri pawl ka khongkhawm ih, Balsora long cawlhhmun lam ka pan sal. Cutin, sumdawng dang pawl thawn rualpi ah kan tuah aw ih ram hlapi pan in tangphawlong thawn kan pok. Long cawlhmun tampi ah kan cawl phah ih, hlawknak khal tampi kan ngah.

Asinan ni khat cu thli sia in rapthlak zet ih in nuai ciamco ruangah kan tangphawlong khal kan herhawi thei nawn lo. Thli in a duhnaknak ah in thiar vivo men. Cutin, ni tampi sung thli ih in nuai hnu ah tikulh danglam zet pakhat ih long cawlhhmun ah kan tang.

Cutikah long hotu in, "Hitawk hmun hnak cun khuivek hmun khal ah cawlh ka duh sawn. Himi tikulh le a pehzom mi hmunram hmuahhmuah hi hmul ngah zet ramthim minung pawl in an luah. Cu pawl cun in do tengteng ding. Kharbawk vekin a rual a rual ih an veivah ruangah do ngam ding an si fawn lo. An lak ih pakhat thah a si pang ahcun, cam khat te ah kan cemral thluh a si mai," a ti.

A ttongkam cun tangphawlong ih totu hmuahhmuah kan thla a phangter zet. A sim mi a dik ti cu rei lo te ah a rung lang cih fawn. Hmel ttihnung zetzet nei ramthim minung pawl an ra suak ciamco. Pii hnih hnak ih sang lo an si ih, hmul sen ferfer in a tuam hai. Tisuar lakah an rung dawp vualvo ih kan tangphawlong cu an kulh. Kan theihthiam lo mi ttong in an au celcel ih, long puanzar hri pawl le long tlangkap pawl ah an hung van zuatzo. An hung kai zurzo dan cu an zuan a zang in, an zangkhai tuk ih an zuang thei a bang lamlam.

Kan rak zoh lai ih kan ttih le thlaphan ding zia cu nan vun ruat thiam ko ding. An tuah tum mi rak hnaihnok ngamtu le tuah lo ding ih rak sim ngamtu kan um lo; an tuah tum mi cu kan thei cuang lo nan. Asinan an tuah tum mi cu a lang cih mai. Tangphawlong puanzar an pharh, long-hren thirkawn hri an sat cat ih, a khatlam naite ih um mi tikulh ah kan tangphawlong cu an fehpi. Cutawk kan thlen tikah tipikap ah in nor thlak thluh ih, kan tangphawlong le a sung ih um hmuahhmuah cu an ratnak hmun kel ah an kirpi sal. Kannih pawl cu mangbang anhai in kan um ih, tuihnu rei lo te ah a san le vang na theih ding mi, ttihphannak hmaton ding in kan tangta.

Tipithuanthum cu dungtun in, leimual umnak lam ah lungngai zet in kan vaktawi. Kan vahtawih phah ah ei ttha thinghnah le thingrah pawl kan hmu ih kan ei phah. Luatsuah ding ruahsannak cu kan nei cuang lo nan rei deuh nundam theinak a si pang ah tiah kan ei mi a si. Tawkfang ah hmun hlapi ih um mi siangpahrang inn ropi vek pakhat kan hei hmu. Cumi umnak lam cu kekar caurau zet thawn kan pan hnulhno hai. A hmun kan va thlen tikah sang le hngetkhoh zet ih sak mi ralbuk pakhat sawn a rak si ti kan hmu. Thing-hak-dum thawi' tuah mi ralbuk sangka cu kan tul ih a tualrawn ah kan vung lut. Asinan tawlrawn khatlam pindan kan thlen tikah ttihphannak thawn kan khong ttheuttheu thluh. Ziangahtile pindan ih khatlam kap ahcun minung ruh an pengkhawm aw liailiai ih, a khatlam kap ahcun sa rawhnak fungthul siar cawk lo an um!  Beidongnak ih in ciahneh tuk ruangah khur rero phah in zial ah kan to thluh ih, ttong thei le cangvai thei khal kan um lo. Ni a liam zawng ah awn ring zet pakhat in in run phawk thutthi. Pindan sangka na zet ih run sirh bal rumro phah in, rap um zet mikei tumpi a rung lut. Mikei cu ung kung tluk in a sang ih, a taksa pumhlum in a dum thlemthlem. A cal laifang ah meiling vam vek ih tleu hemhem mi mit pakhat a nei. A haa khal an sau in an hriam ih, a awm parih a khabe tlai thla ko in, ttihnung zet in a hngirhngir rero. A hna cu sai hna vek a si ih a liang an khuh thei. Tlunzuangva ttihnung tthenkhat ih tin hriam vek tin hriam hiarhiar a nei fawn.

Cui thil rapthlak kan hmuh cun kan lung a hlo thluh ih, mithi vek kan si mai. A netnak ahcun mikei cun a mit ttihnung zet thawn in zohfel rero ti kan hun hmu. In zoh thluh ah in kan umnak lam ah a ra ih, a kut pakhat thawn ka hngawng in i thlir. Ka taksa cu khatlam khatlam ih herh phah in i zoh rero nan, vun le ruh hlawmkhawm men ka si ti a hmuh tikah i ret sal ih, midang pakhat cu keimah vekin a zohfel lala. A netnak ah kan long hotu umnak a thleng. Anih cu kan lakih thau bik a si ti a hmuh tikah a kut khatlam thawn fungthul a la ih a dawt tlangh. Cu thluh ah meisa a muah ih a rawh. Mikei cu zanriah a ei thluh in a itthat. A hngawk awn cu khawri ring bik hnak in a ring sawn. Kannih cu zanvarte'n ttih le khur in kan um. Ziangkhua a hung van tikah mikei cu a tthangharh ih a suakvak sal. Kannih cu ralbuk ah in tanta.

A feh liam taktak zo ti ih kan ruat hnu ah, kan hualvan rapthlak ruangah cun lungngai zet in kan ttap. Kan ttah aihram awn cu pindan sungah a khawk non rero thei. Minung tampi kan si ih, kan ral cu pakhat lawng a si ko nan, kannih ih thah theih ding ci ah kan ruat lo. That thei ding in ruat khal sehla a harsat dingzia rel theih rual a si lo ding. Curuangah kan himnak ding hrangah zianghman ruahmannak kan tuah thei lo. Cutin riahsiatza kan hualvan ahcun kan nun kan hngat mai. Sun ah tikulh cu a suk a so ah kan hrawh ih kan hmuh mi thingthei rah pawl kan ei. Zan a rung thlen tikah ralbuk ah kan kir sal. Ziangahtile beunak dang kan hawl hmu thei lo. Ni a liam tikah mikei cu a ra kir ih, kan rualpi vanduai pakhat a ei hnu ah, khawvang tiang in a hngawk hluahhlo lala. Khua a van in a tlan sal. Kan dinhmun cu ttih a nun tuk ruangah ka rualpi tam zet cun kham ihsin tisuar lak ih vung dawp that lawlaw cu, lungngai cuahco ih mai thih can hngak hnak cun, a ttha sawn ding tiah an ruat. Asinan luatsuah theinak ding khawkhannak ka nei ih, cumi ka sim hai tikah, tuah ding in an zate'n an lung a kim cih.

Kei cun, "Ngai hman uh, ka unau pawl, tipikap ah tisuar ih run fen mi thing tampi an um ti nan thei. Cumi thawn longte tampi kan tuah pei ih, hmun remcang ah kan ret ding. Kan khawkhannak a hlawhtlin ahcun, himi vanduainak tikulh ihsi in runsuaktu ding tangphawlong veivak tthenkhat kan hmuh tiang in thinsaute'n kan hngak thei. Cumi a hlawhtlin lo khalle, kan longte pawl thawn kan fehsuak mai ding. Kan longte pawl cu dingder zet hai hmansehla, hitawk ih um menmen hnak cun nun khawsuah theinak ding lamzin kan nei tam sawn thotho," tiah ka sim hai.

An zate'n an lung a kim ih, cumi ni cu longte kan tuah ciamco. Longte pakhat cio in minung pathum phur thei ding in kan tuah. Khua a thim tikah ralbuk ah kan ra kir. A rei hlan ah mikei cu a ra thleng ih, kan lakih mi pakhat in a nun a can lala. Asinan phuba kan lak ding can khal a kim ve! Mikei cu a rawl a ei thluh cun itthat ding in a zau lala. A hngawk thok thlang ti kan theih tikah, keimah le kan rualpi lakih ralttha bik pakua cu awn-ai nei lo te'n kan tho ih, fungthul pakhat cio kan la. Fungthul cu meisa ah vam herher ko ih kan rawh hnu ah, theihterawknak kan tuah aw ih a rual in mikei ih mit ah kan sawh. Mikei cu a mit a caw bupbi. Rap um zet ih aukio phah in a hung ding ih, kanmah kai ngah ding in a kiangkap hmuahhmuah cu a dap kual ciamco. Asinan kan dawt thluh vete'n hmun dangdang ah kan pet thluh ih, a ke thawi' in dai ngah theilonak ding ih kan ruat mi hmun kerkawm ah kan bok thluh.

In hawl hmuh thei lo hnu ah, dap duado phah in sangka a hawl hmu ih, rapthlak zet ih nguk hrunhro phah in a tlansuak. A feh liam vete'n ralbuk ttihnung cu kan suahsan lohli ve. Kan longte pawl kan retnak ah kan feh ih, ziang a ra thleng lai ding ti kan ngaicang lawk. Ni a suah tiang mikei kan hmuh nawn lo ih, a hrum awn khal kan theih nawn lo ahcun a thi ah ruat kan tum. Ziangahtile tu tiang ah khawthim lak ih a hrum awn cu dimtete'n kan thei ban lai. Asinan a awn cu a hla vivo. A thi a si ahcun tikulh parah himdamte'n kan um thei ding ih, longte dingder to ih nun thap khal a ttul lo ding.

Asinan....cerekheilaw! Khawvang cun kan ral ih in ra pan lai in hmuhter riangri. A kut khatlam khatlam in amah vek zikte ih tum le ttihnung mikei pahnih in an kai ih, mikei tampi in an dung in an thlun fawn. Tthuktthunawknak um riai lo in kan longte parah kan kai ttualtto ih, kan tha neih hmuahhmuah thawn tipithuanthum pan in kan hlau ciamco. Mikei pawl cun an rawl an tlansuak zik ti an hmuh tikah lungto tumpipi an la ih, tidai sungah ra ttum in, kan longte pawl cu an rak deng ciamco. Lungto den an thiam tuk ruangah ka telnak longte lo bak cu an deng ngah thluh ih, a parih totu pawl khal tidai ah an tla that thluh. Kannih in ziangtizawng hman in kan bawm thei hai fawn lo. Taktak ahcun, keimah le ka rualpi pahnih hman cu thifa-hnukcat ih kan zuam ruangah mikei pawl ih kut ihsin kan luat fangfang. Cutin, tairial suah ih kan longte kan hlau hnu ah tipithuanthum kaupi sungah kan va thleng. Tipithuanthum parah cun thli le tisuar ih lairelnak hnuai ah kan nun kan hlan ih, sunvu zanvar in in then kual rero. Asinan a thaizing ahcun tikulh pakhat kiang ah kan thleng ti kan hmu ih, lungawi zet in kan va feh.

Cutawk ahcun thingthei rah thaw zetzet kan hmu ih, khopkhamtei' kan ei hnu ah cawl ding in tipikap ah kan zau. Asinan thil awn ring huho zet pakhat in in phawk thutthi lala. Kan hun zoh tikah vunnel par ihsin kanmah pan ih ra tlantu rulpi tum maksak pakhat ih feh awn a rak si. A ra tlan cak tuk ruangah, kan rualpi pakhat cu a cangvaih man hlan ah a ra kaih ngah. Cuti'n ttap le rak rero kan rualpi cu a taksa thawn a ngerh that ih, dawlh a tum. Culai ah kei le ka rualpi dang pakhat cu thih ttih ah thih ttih lo'n kan tlan ciamco ih, kan ton mi thil rapthlak thar lak ihsi kan himdam theinak ding hmun kan hawl. Thingkung sangpi pakhat kan hmu ih, a kiangkap ih thingthei rah pawl kan lakkhawm hnu ah, a parah kan kai. Zan a rung thlen tikah kei cu ka itthat. Asinan rulpi ttihnung cun i tthangharhter lala. Ziangahtile rap um zet ih siksik rero phah in thingkung cu a helkual rero ih, a netnak ahcun thingkung sirhsan in a hung tungso aw. Cule, ka hnuai ciah ih um mi ka rualpi cu a hung dawlh. Cu thluh ah kei cu ttih tuk ruangih lung hlo thi dang diadia in i tanta.

Ni a suah tikah thingkung par ihsin ka ttum. Ka rualpi ih ton mi hualvan rapthlak vek ihsi luatsuak ding cu ka beisei ve mumal lo. Asinan hringnun hi a duh-um ruangah, ka humhimawk thei tawk ih humhim aw ding in ka ruatcat. Sunvute'n, mansahlap thin phu depdep in thing bel ro pawl, phaikung pawl le hling pawl a tam thei tawk in ka lakhawm ciamco. Cumi pawl cu hridai thawn a tom a tom in ka ttawnkhawm hai. Cu thluh ah, ka kainak thingkung hnuai ahcun a kual in pakhat tlun ah pakhat ka suang vivo ih, hnget zet in ka penkhawm. Cutin bukte pakhat vek deuh ah a cang. A sung ih ka um cu, zawhte a rat lai amai kua ihsin com lenli ih a rak zohtu zinghnam vek khi ka si. Zan ttihnung ka hmansuah dan cu nan vun suangtuah thiam ko ding. Ziangahtile ei i tum tteutteutu rulpi cu a ra sal ih, ka bukte derthawng zet cu lutnak hawl in a helkual zuarzo rero. Thing tom tthenkhat a hrut tluk ngah phang in, thinphang ttiattia in ka um ringring. Asinan lungawi um zet in, thing tom pawl cu an rak sihkhawm aw hnget thei. Khua a hung van tikah ka ral khal cu a cau thlang ih, ti ngaihnak thei nawn lo'n, rilrawng zet in a puk lam ah a kir. Kei cu ka thi maw ka nung ti khal theih ka theih nawn lo. Ttihphannak ruangah ka khur tuk lawmam ih, rulpi ih thaw lakah a tel mi a tur khu ka hip ngah tam fawn ruangah ka mawlhmeh thluh. Ka bukte ihsin ka suak ih tipithuanthum lam ah bokvak in ka ttum suk. Khavek zan rapthlak vei khat hmansuah leh ding hnak cun kham ihsi dawp that lawlaw hman ka duh sawn thlang. Asinan kiangnai ih ra feh tangphawlong pakhat ka hmu ih, ka lungawi le thawsuah dan cu a mak in a mak. Ka lupawng vai phah in nasate'n ka au ciamco. Cutin tangphawlong parih totu pawl ka ciau-au ngah thei.

Keimah runsuak ding ah vokkuanglong pakhat an rak thlah. A rei hlan ah tangphawlong sungah ka thleng ih, long hnattuan le sumdawng pawl cun, cuvek tikulh tthing ah ziangtin ka thleng ti theih cak ttiattia in in kulh vialvial. Ka thuhla ka sim thluh tikah tangphawlong ih a um mi rawl thaw bik in pe. Long hotu in ka hnipuan an ttet tuk ti a hmu ih, tirhsiang zet in amai' kortlunthuah pakhat i tthen. Can tawkfang kan feh ih, long cawlhhmuh tampi kan pal phah vivo hnu ah Salahat tikulh ah kan thleng. Salahat tikulh ahhin kedam tuahnak ih hman mi sandal thing tampi an um. Cutawk ah kan tangphawlong a cawl ih, sumdawng pawl cun an thilri cu zuar ding le thilri dang thawi' thleng ding in an tthum rero. Cumi zoh ih ka din lai ah long hotu a ra ih hitin i ra sim:

"Unau, ka tangphawlong ahhin ka phurh dah mi mi pakhat ih sumdawnnak thilri pawl an um. Amah cu a thi zo. Cumi pawl hi zuar-lei ttuanvo in laksak thei pei maw? Ziangahtile a rocotu pawl ka ton tikah thilri zuarnak ihsi kan ngah mi sumpai pawl pek ka duh. Diknak um thei ding in, na tawlrel sak man cu a tthen a zar na la ve ding." 

A rel mi cu lungawite'n ka cohlang. Ziangahtile sullam nei lo ih din cuahco men cu ka duh ve lo. Curuangah thilri fun pawl cu i kawhhmuh hai ih, tangphawlong parih thilri cazin kaitu a ko. Thilri cazin kaitu a ra thlen tikah thilri pawl cu zo ih hmin thawn ka ngankhum ding tiah long hotu cu a ra sut.

Long hotu cun, "Long Hnattuan Sindbad ih hmin in," tiah a sawn.

Cumi ka theih tikah ka mang a bang zet. Asinan ngunngaihtei' ka vun zoh tikah, a hmel cu tampi a thleng aw zo ko nan, ka khualtlawn vei hnihnak ttum ih kan tangphawlong hotu kha a si ti ka vun theithiam sal. Anih cun ka thi zo ti ih a ruat ruangah, i theihthiam lo khal cu a mawh hran lo.

Kei cun, "Hotupa, himi thilri pawl neitu cu Sindbad ti ih kawh mi maw a si?" tiah ka sut sal.

Anih in, "Aw. Cutin an ko. Baghdad ih um a si ih, Balsora long cawlhhmun ihsin ka tangphawlong i thlun. Asinan vanduainak ruangah, kan tithawl ah tidai thun duak ding ih kan cawlhnak tikulh tthing ah a tangta. A lehhnu nazi pali lawng ah a um lo thu kan thei. Cumi can ahcun thli a hrang ttha zet zo ih, amah hruai ding ih kir sal theih a si nawn lo," tiah i sim.

"A thi lanta ah na ruat maw?"

"Aw, ruat e."

"Ziangah, hotupa! Tthate'n i zoh hnik. A rak itthat ruangah tikulh parih nan tanta mi Sindbad kha ka si!"

Long hotu cun mangbang zet in i zoh. Asinan thu dik ka rel ti a theithiam cih mai ih, ka luatsuah ruangah a lung a awi zet.

"Ka mumallonak hin ka thluak a rak cokbuai phah ttheu a si hi. Tu ahcun, na thilri pawl cu la awla, na thilri ihsi hlawknak kan rak ngah cia mi pawl khal ka lo pe thluh ding ih, hmailam can khal ah neinung vivo hram aw."

Lungawi zet in ka thilri pawl cu ka la. Tikulh pakhat hnu pakhat kan feh vivo ih luangpar pawl, thakhling pawl le hmuihmer dangdang pawl ka khawlkhawm vivo. Hmun pakhat ahcun dong kul hrawng a sau mi le cu zat tluk thotho a hlai mi cumkheng pakhat ka hmu. Caw vek a si mi nga pakhat khal ka hmu. Cumi nga ih phaw cu a sah zet ruangah ralphaw tuahnak ah an hmang. Ka hmuh mi nga pakhat lala cu a pianhmang le rong ah kala-uk vek a si.

Cutin kan feh vivo hnu ah Balsora ah kan ra thleng sal. Baghdad ka thlen ahcun, cem thei rual lo ka neihsiah hlawnthil pawl cu ret tthat, ka sumpai lawng hman a tam tuk ih keimahte tla cun ka siar cawk lo. Mi rethei pawl hnenah tampi ka pe ih, ka neih cia mi pawl belhsahtu ding ah leiram tampi ka lei bet. Cutin, ka khualtlawn vei thumnak thuhla cu a cem.

Sindbad in a thuanthu a rel thluh tikah, Hindbad cu sui tangka za khat a pe lala. Cu thluh in Hindbad le mikhual dang pawl cu an tlung hai. Asinan a thaisun ah an ra suakkhawm leh ih, puai le ruai an ttheh hnu ah, inntekpa Sindbad cun a khualtlawn vei linak thu a sim thok. 


No comments: