Jew Miphun ih Fanau Zohkhen Dan
Israel miphun ti khal ih kan kawh mi Jew miphun hi leitlun ih miphun upa bik lam ah an tel. Santhuanthu lamtluan khal ah nambehnak phunphun an tuar ih, an rampi hlohralnak tiang in an tuar. Asinan Jew miphun hi leitlun ih thluak ttha le fimvar bik miphun tiah ruat an si.
2015 kum ah leitlun pumhuap in Jew miphun 14.2 million an um. Leitlun mipum ih zatek 0.2% lawng a si mi Jew miphun hin zabi 20 sung ahhin Nobel laksawng ngahtu pawl ih tthen-nga tthen-khat, Amerika ih mi hliahkhuh thei bik cazin ih zatek 50%, Amerika ih professor hminthang bik lakih zatek 30%, Amerikan calai, awnmawi, thuanthucawn khawvel ih zatek 60%, leitlun ih neinung bik hnattuantu cazin ih zatek 50%, Forbes mekazin ih hril mi leitlun ih mi neinung bik 40 lak ah 18 cu Jew miphun an si ih, santhuanthu ih hminthang zet mi Albert Einstein, Karl Marx, Darwin tivek khal hi Jew miphun an si.
Zirhliahnak an tuah tikah hivek ih an hlawhtlinnak ahhin innsang cindan le fanau an fingkhawi dan kalhmang pawl hi a bulhram bik an si tiah an ti. Asile, Jew miphun hin ziangvek pawl thupi ah ret in fanau an fingkhawi?
1. Mahte rinsan aw ih tundinawkter
Nauhak fimthiamnak ttha hi tthansohnak hmuahhmuah le rahsuah ttha hmuahhmuah ih bulhram a si tiah Jew miphun cun an zum. Nauhak pawl in zalen zet ih thu an ruatnak le mahte an tundinawknak, mah le mah rinsanawknak tivek hi thupi ah ret in an fanau an fingkhawi. Nauhak duat luar tuk, duh tuk luarkai tivek an duh lo lawlaw. An ttongfim pakhat ah, "Kum 5 mi nauhak cu na bawi, kum 10 mi nauhak cu na sal, kum 15 mi nauhak cu a pa thawn an tluktlang aw zo," timi a um. A sim duh mi cu, nauhak kum 5 mi cu a cang thei tawk ih duhdawt in somdawl ding; nauhak kum 10 mi cu a ttuan thei tawk ttuanvo pek ding, nu le pa in a remcan tinte'n hnattuan fial ringring ding; nauhak kum 15 mi cu amahte'n thuhla bawhcah theinak pek ding; tinak a si.
2. Cabu ngainat cindan
Jew miphun innsang cun nauhak pawl thil an theihthiam pek ah khuaizu for khat forh mi Bible kha an hnamter ttheu. Cabu hi a thlum zet ih, ngainat a um zet ti an theihter duh ruangah a si. Jew miphun innsang tin deuhthaw cun cabu retnak an nei ih, cabu retnak cu an lukham umnak lam ah an ret ttheu. Cabu cu ngainat lawng si lo in, upatnak pek ding timi khal a si. Anmah le anmah khal cabu ngaina miphun tiah an ko aw ttheu. Zirhliahnak an tuah mi ah Jew miphun kum 14 tlunlam nauhak pawl cun thla khat ah a mal bik in cabu pakhat an siarsuak ttheu zo ti a si.
3. Fimnak sunsak ding in an zirh
Jew innsang ahcun an fanau pawl thu ruat an thiam deuh thlang can ah, nu in a fa cu hitin a sut ttheu: "Tthimnak ah na inn a kang ih, na thilri pawl khal zianghman tang lo in na sungral ding si bang sehla, ziangmi la in na tlan ding?" Cumi ah a fa in sui le ngun tivek ih a sawn asile a nu in, "Vun ruat sal aw, na lak ding mi taktak cu rim tla a nei lo, rong tla a nei lo," tiah a sim sal ttheu. A fa in, "Fimnak ka la ding," ti ih a son thei tiang in a nu in nuamtete'n a kaihruai vivo. Na lak ding mi cu "fimnak" a si ti ih sim mai lo in, nauhak kha amahtei' ruatsuak thei ding sawn in an kaihruai.
4. Cabu tampi phurtu "laak" si aw hlah
Ca an siar tuk ruangah himi ttongfim a rung suak a si hmang. An nauhak zet lai ihsin ca siar ding in an kaihruai. Cu thluh ah thu ruat dan thiam ding in an somdawl. An ruah dan ah ca siar le hminsin hi midang tidan cawnnak ci khat lawng a si ih, talhton ih ruat thiamnak, mah bulpak hmuhdan neih le thil thar sersuah thiamnak pawl lawng hi a thupi bik sawn tiah an ruat. Thuhla tampi thei nan zianghman tuah thiam lo minung kha "Cabu phurtu laak" tiah an rel ttheu.
5. Talhton thuruatnak timi cu rinhlelhnak le sonnak komkhawm ih ra suak mi a si.
Himi hi an ttongfim hminthang a si. Nu le pai' thu, zirhtui' thu le zovek ih ttongkam khal rinhlelhnak an neihter hmaisa ttheu. Rinhlelhnak an neih hnu lawng ah a sonnak dik a ra suak ti thu deuh a si. A si ngai maw, a dik taktak maw timi an ruat hmaisa ttheu ih, cuvek ih thu an ruat mi cun a dik mi sonnak a hmuhter leh ttheu.
Ref: WeChat
Credit: Sayar Aung Ko Latt
13 August, 2016
Jew Miphun ih Fanau Kilkhawi Dan
Labels:
Innsang hrang Thazang
Location:
Falam, Palam,
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
No comments:
Post a Comment