20 October, 2013

U Thant - UN Secretary-General Hlun ih Nunthuanthu



U THANT

Ram Ttangrual Pawlkom (United Nations) ih Sungttuan-Huapkip (Secretary-General) 1961 ihsin 1971 tiang a ttuantu U Thant hin leitlun pumpi huap ih hnattuan kai ding in, a hmaisa Sungttuan-Huapkip Dag Hammarskjold vanzam cangsualnak ah September 1961 ih a thih ihsin, thukam a tuah.
           
U Thant hi Burma (Myanmar) ram Pantanaw khua ah January 22, 1909, ah a suak ih Pantanaw ih National High School le Rangoon (Yangon) ih University College pawl ah fimthiamnak a zir.
           
U Thant hi a hmaisalam ahcun tlawngsaya a ttuan. Amah a rak kai dahnak Pantanaw khua ih National High School ah tlawngsaya a ttuan lawk.  Cumi hnu Anglo-Vernacular Secondary Teachership Examination a on ruangah 1931 ihsin tlawng sayakyi sinak a ngah.
           
Leitlun Ralbuai II hlan sung cu Kawlram Zirlaibu Kawmitti (Burma’s Textbook Committe) le Rampi Fimthiamnaklam Council (Council of National Education) pawl ah sungtel a si. Cuihleiah Tlawng Pawlpi Zung (Heads of Schools Association) khalah Ttuanrel Kawmitti (Executive Committe) a si ih, hlawh-zalen thuthangpalai (freelance journalist ) khal a si fawn. (hlawh-zalen thuthang palai timi cu thuthangca pakhatkhat hrangah a hranpatei’ thuthang latu si cuang lo in, thuthang a um tikah, a remcang mi thuthangca pakhatkhat hrangah thuthang kuat ih, thuthang man la-ttheu-tu thuthang palai khi a si).
           
1942 ah U Thant cu Burma Fimthiamnaklam Dinkhawmsalnak Kawmitti (Burma’s Education Reorganization Committe) ah thla malte sung Sungttuan hna a kai. Himi kum thotho ah National High School ah kir sal in tlawng sayakyi kum li sung a ttuan sal.
           
1947 ah U Thant cu Burma Cozah Casutsuahlam Tirhhmuhtu (Press Director of the Government of Burma) ah hriltlin a si. 1948 ah Awsuahlam Tirhhmuhtu (Director of Broadcasting) a hung si ih, himi kum thotho ah  Burma Cozah ih Thuthannak Zungpi ih Sungttuan (Secretary to the Government of Burma in the Ministry of Information) ah hriltlin a si. 1953 ahcun U Thant cu Tlangbawipibik Zung (Office of the Prime Minister) ih ruahmannaklam (project) Sungttuan a si lala. Cun 1955 ah Burma Sumsiamlam le Zatlanglam Board ih Ttuanrel Sungttuan (Executive Secretary of Burma's Economic and Social Board) hna a kaikop bet fawn.
           
Ram Ttangrual Pawlkom ah Cangvaitu Sungttuan-Huapkip (Acting Secretary-General) ih a luh lai khal ahhin U Thant hi Rampalai (Ambassador) ttuan phah in (1957 ihsin 1961 tiang rampalai a ttuan) Ram Ttangrual Pawlkom hnenih Burma palai hngelhnget a rak si.
           
Himi can pawl ah Ram Ttangrual Pawlkom ih Huapkip Khawmpi ih teltu Kawlram palaipawl hohatu a rak si ih, 1959 ih Huapkip Khawmpi a vei hleilinak ahcun Khawmpi ih Hotu-Sang (Vice-President) pakhat a si ve. 1961 ahcun U Thant cu Congo ram buainak cingfel dingah Ram Ttangrual Pawlkom in pawlkom-ttek a dinmi United Nations Congo Conciliation Comission ah Chiarman a ttuan ih, United Nations Capital Development Fund ih Kawmitti Chairman khal a si fawn.
           
Rampalai hnattuan a ttuan sung ahhin U Thant hin Burma Tlangbawipibik hrangih Thuron upa ttum tamzet a ttuan fawn.

Humhual Council (Security Council) hi thubur sawmsohnak le Huapkip Khawmpi ih zatek-kim lungkimnak thawn 1961, November 3 ah U Thant cu Cangvaitu Sungttuan-Huapkip ah, a thi-zo-tu Sungttuan-Huapkip Dag Hammarskjold ih term laklawh silhkhahtu ding ah, lak thok a si. Cuti’n Dag Hammarskjold ih term sambau a silhkhah hnu, November 30, 1962 ah November 3,1966 tiang Ram Ttangrual Pawlkom ih Sungttuan-Huapkip si ding in Huapkip Khawmpi cun zatek-kim lungkimnak thawn a nemhnget.
           
Cumi term cem hnu khal ah Humhual Council ih thubur somsohnak thawn a term hnihnak hrangah Huapkip Khawmpi cun zatek-kim lungkimnak thawn December 2,1966 ah Sungttuan-Huapkip si sal dingin a nemhnget. A term hnihnak hi December 31, 1971 tiang a si.
           
U Thant cun a hnuailam ih phunsangtlawngpawl hnen ihsin upatpeknak doctorate zircawilu (LL.D) a ngah:

Carleton University, Ottawa, Canada (25 May 1962);
Williams College, Williamstown, Massachusetts (10 June 1962);
Princeton University, Princeton, New Jersey (12 June 1962);
Mount Holyoke College, South Hadley, Massachusetts (2 June 1963);
Harvard University, Cambridge, Massachusetts (13 June 1963);
Dartmouth College, Hanover, New Hampshire (16 June 1963);
University of California at Berkeley, California (2 April 1964);
University of  Denver, Denver, Colorado (3 April 1964);
Swarthmore College, Swarthmore, Pennsylvania (8 June 1964);
New York University, New York (10 June 1964);
Moscow University, Moscow, Soviet Union (30 July 1964);
 Queen's University, Kingston, Ontario (22 May 1965);
Colby College, Waterville, Maine (6 June 1965);
Yale University, New Haven, Connecticut (14 June 1965);
University of Windsor, Windsor, Ontario, Canada (28 May 1966);
Hamilton College, Clinton, New York (5 June 1966);
Fordham University, Bronx, New York (8 June 1966);
Manhattan College, New York (14 June 1966);
University of Michigan, Ann Arbor, Michigan (30 March 1967);
Delhi University, New Delhi, India (13 April 1967);
University of Leeds, England (26 May 1967);
Louvain University, Brussels, Belgium (10 April 1968);
University of Alberta, Edmonton, Canada (13 May 1968);
Boston Unversity, Boston, Massachusetts (19 May 1968);
Rutgers University, New Brunswick, New Jersey (29 May 1968);
University of Dublin (Trinity College), Dublin, Ireland (12 July 1968);
Laval University, Quebec, Canada (31 May 1969);
Columbia University, New York City (3 June 1969);
the University of the Philippines (11 April 1970); le
Syracuse University (6 June 1970).

Cun a hnuailam ih upatpeknak degree-pawl khal a ngah fawn:
Doctor of Divinity, The First Universal Church (11 May 1970);
Doctor of International Law, Florida International University, Miami, Florida (25 January 1971);
Doctor of Laws, University of Hartford, Hartford, Connecticut (23 March 1971);
Doctor of Civil Laws degree, honoris causa, Colgate University, Hamilton, New York, (30 May 1971);
Doctor of Humane Letters, Duke University, Durham, North Carolina (7 June 1971).

           
U Thant cu a Sungttuan-Huapkip term hnihnak a ttuan ttheh kum, 1971, ah a cawl ih, rei zet a nat hnu ah November 25, 1974 kum ah thihnak zamual a liam. A thih ahhin kum 65 a si.

No comments: