19 October, 2013

Pi Aung San Suu Kyi - Nunthuanthu



PI AUNG SAN SUU KYI

Santhar Myanmar a dintu Ralbawipi Aung San ih fanu Aung San Suu Kyi hi 1945, June 19 ah, Yangon ah, Ralbawipi Aung San le Pi Khin Kyi tei’ fa pathumnak si dingin a suak. Aung San Suu Kyi timi hmin cu a pai’ hmin ihsin Aung San, a nui’ hmin ihsin Kyi, a pi ih hmin ihsin Suu timipawl lakkhawm mi a si. Aung San Suu Kyi ih u mipa pakhat cu a nauhak lai ah tidai ah a tla that. A nungdam mi a u Aung San Oo cu American rammisinak cohlang in California ramkulh, San Diego khawpi ah umhmun a khuar.
           
1947 ih a pa Ralbawipi Aung San phiarthah a tuar lai ah Aung San Suu Kyi cu kum hnih lawng a si lai. Rampi zalennak ngah hnu ah Pi Khin Kyi cu Nu le Nau Kilkhawinak Hohazung, Mipi Ttuanrian Hohazung tivekpawl ah hotu a ttuan ih rammipi theihhlawh zet a si fawn. 1960 ah cozah in Pi Khin Kyi cu India ram ih Myanmar rampalai ttuan dingah ttuanvo a pe. Cutin, Pi Suu Kyi khal a nu thlun in Delhi khawpi a thleng. 1960 ihsin 1964 tiang New Delhi ih Sang Tlawng (High School) le Lady Shariam College (Delhi Phunsangtlawng) pawl ah tlawng a kai.
                       
1964 ihsin 1967 tiang Oxford Phunsangtlawng ah a kai ih, St. Hugh’s College ihsin khawruahphung (philosophy), ramkhel dengfelphung (political science) le sumsiamphung (economics) thawn zircawilu a ngah (graduated). Himi tlawng hin 1990 kum ah Upatpekmi Sungtel (Honorary Fellow) ah a hril. Suu Kyi cu anmai sungkua thawi’ nel aw zet Myanmar ram ih British rampalaipi ra ttuan-dah-tu Gore Booth tei’ inn ih a um lai ah Tibet nunphung a hliakhlaitu Dr. Michael Aris thawn an tong aw.
           
1967 ihsin 1971 tiang New York khawpi ah fimthiamnak zir ding in a feh. Culai ah Myanmar miphun U Thant in Sungttuan-Huapkip (Secretary-General) a ttuannak Ram Ttangrual (United Nations) ih zung hna ttuan ve Ma Than Aye thawn an um tlang. Suu Kyi khal in a fimzirnak cu cawlhsan lawk in Ram Ttangrual ih Ukttuanrelnak le Sumpailam Thuronpetu Kawmitti (Advisory Committee on Administrative and Budgetary Questions) ah Sungttuan Bawmtu a ttuan. Cuihleiah zanlam, zarhte, zarhpi tivek hnattuan awl caan ah zato (sizung) ah tlawmngai suah in minapawl casiarsaknak, komhlimnak tivek a nei ttheu.
           
1972, January 1 ah Dr. Michael Aris thawn an nei aw. Culai ah Michael Aris cu Bhutan ram ih Siangpahrang sungkuapawl cazirhtu a si ih, Ttonglehnak Zung khal ah hotu a si. Cutin Pi Suu Kyi khal Ramleng Zeizok Tlangbawi Zungpi (Ministry of Foreign Affair) ih hliakhlaitu bawi pakhat a ttuan cih ve. 1973 ah an fapa Alexander hring ding in London ah an nupa in an tlung. 1974 kum ah Michael cu Oxford Phunsangtlawng ih Tibet le Himalaya Hliakhlainak Zung ah hna a ttuan.
           
1977 ah, an fapa pahnihnak Kim Aris cu Oxford ah a suak. Himi caan ah Pi Suu Kyi cun Tibet thuhla zingzoi-rero-tu a pasal cu a bawm. 1984 ah Queensland Phunsangtlawng Casutsuahnak in a suahmi Asia Hruaitupawl cabu ih telh ding ah ‘Aung San’ timi cabu a tawlrel.
           
1989 ah mino zirlaica hrangah ‘Burma ah Kan Tlawng Ding’ timi cabu a suah. 1985 ihsin 1986 tiang cu Tokyo Phunsangtlawng ih Nisuah-thlanglam Asia Hliakhlainak Zung (Center for Southeast Asian Studies) ah tlawngtu mithiam (visiting scholar) in a feh ih a pa Ralbawipi Aung San, Japan ih a um lai thuhla a hliakhlai. 1987 ahcun Pi Suu Kyi  cu India Sangsin Zirnak Zirthlurhtlawng (Indian Institute of Advanced Studies) ah ttuan in a fapa nauta Kim Aris thawn Simla ah an um.
           
Yangon ih a nu Pi Khin Kyi hnen ah kum tin an tlawng ttheu. 1986 ahcun Alexander le Kim cu Buddhish dan vekin sakhua ih khumlutnak an nei. 1987 kum ahcun India ram Simla ih an umnak ihsin Pi Khin Kyi ih mit tuamhlawmnak London khawpi ah an sungkua in an feh. September thla ah Tokyo Phunsangtlawng Journal ah ‘1910 ihsin 1940 karlak Myanmar Calai ih Zatlang-ramkhel Thilthlengpawl’ timi a suah. An sungkua in Oxford ah an tlung ih, Pi Suu Kyi khal sangsin zirnak nei ding in, London  Nisuahlam Ram le Africa Ttong Zirnak Tlawng ah hmin a pe.
               
1988, May (31) ah Pi Khin Kyi a nat a besia ti thuthang an theih ruangah a nu tuamhlawm ding in vanzam thawn Yangon ah a ra tlung. Cumi hnu ah Pi Khin Kyi cu Tetkathu Yeiktha Lamzin, Inya Lake kiang ih anmai inn ah an tthawn. July 23 ah Ralkap Uknak thawn Myanmar a uktu Ralbawipibik Ne Win cu Burma Socialist Programme Party (BSPP) ih hotu ihsin a suak. Ralkap Uknak sepi ruah tuar ih rak tuartu rammipipawl ih duhphorh zinzawhnak a um peh vivo. August 8 (8-8-88) ahcun rampumhuap in mipi sosannak a thleng.
           
August 15 ah Pi Suu Kyi cun Party tampi tel a theih mi hrilawknak zalen tuah thei ding in thuron upa pawlkom din ding ah cozah ca a kuat. Himi hi Pi Suu Kyi ih ramkhel cangvaihnak hmaisabik a si. August 16 ah Pi Suu Kyi in Shwedagon Purang ah minung thawng tampi hnenah thucah a sim. Mipi hmai ih thucah a sim vei khatnak a si. Cui thucah ahcun Pi Suu Kyi in Democracy cozah a duh thu a phuang. Culai ahcun a pasal Michael le an fapa pahnih khal Yangon ah an um.
                       
September 18 ah Ralkapbu in State Law and Order Restoration Council (SLORC) a din. Minung pali hnakih tam ramkhel thu thawi’ pehparaw ih pumkhawmawk lo ding tiah thupek a suah. A thlunlotu pawl cu a kai, thawng a thla.
               
1988, September 24 ah National League for Democracy (NLD) dinsuah a si. Pi Suu Kyi in Huapkip Sungttuan ttuanvo a la. Party ih hmuitin fehdan cu tharum suah lo zawng ih feh le, a dik lo mi thuneihnak le thupek tapoh do ding ti a si. Cozah in ramkhellam cangvaihnakpawl dan a tat, a cangvaitupawl a kaihrem rero nan Pi Suu Kyi cu October ihsin December thla tiang ramsung hmun tampi ah tlawng in mipi tam zet hnenah thucah a sim.

December 27 ah Pi Khin Kyi cu kum 76 mi si in a thi. 1989, January 2 ah Pi Khin Kyi ih ruak vuiliamnak cu mi tamngaipi in an thlah. Pi Suu Kyi in, “Ka nu le pa in Burma rammipi hrang an rak ttuan vekin kei khal in ka thih tiang ka ttuan ve ding,” tiah thu a kam. Harsatnak tam zet pahtlangh in a feh vivo. July 20 ah inn ah an khuahkhirh. A fapapawl khal in an umpi.
           
A pasal Michael khal Yangon ah ra in rawl ul ih duhphorhtu Pi Suu Kyi a ra tong. Pi Suu Kyi cun kaihhrem a tuartu tlawngtapawl tong thei ding ah thawnginn ih amah hei hruai ding in cozah thuneitupawl hmai ah duh a phorh mi a si. Cozah in tlawngtapawl cu tthate’n ka zohkhen hai ding tiih thu a kam hnu lawngah a duhphorhnak a cawl. Pi Suu Kyi kaihhrem a tuar ko nan 1990, May 27 ih tuah mi Parliament Hrilawknak ah NLD cun zatek 82% thawn nehnak a co. Asinan SLORC (nah-wah-ttah) in hrilawknak result cu a hnonsak.
           
1990 kum, October 12 ah Rafto Milai Canvo Sunlawih Laksawng (Rafto Human Rights Award); 1991, July 10 ah Sakharov Milai Canvo Sunlawih Laksawng a ngah hnu, October 14 ah Norway ih Nobel Remdaihnak Laksawng hriltu kawmitti in Pi Suu Kyi cu 1991 hrang Nobel Remdaihnak Laksawng ngahtu ih an hril thu an phuang. 1991, December thla ah Pi Suu Kyi ih ngan mi Ttihphannak ihsi Zalennak (Freedom from Fear) timi cabu cu Penguin Casutsuahnak in an suahsak ih England, New York, Canada, Australia, New Zealand pawl ah an zemzuar. Cumi cabu cu Norway, French le Spanish ttongpawl in an let zo.
                       
December 10 ah, Oslo khawpi ih an tuah mi Nobel Laksawng peknak puai ah Alexander le Kim in Pi Suu Kyi aiawh in Nobel Laksawng cu an rak la. Pi Suu Kyi cu ramkhel khawvel tanta in Myanmar na suahsan duh asile inn ih khuahkhirhnak ihsin kan lo luatter ding an ti nan a cohlang lo. Cui caan ahcun leitlun pumpi ihsin Pi Suu Kyi luatter dingih dilnak aw a thang hiamhiam thlang.
           
1992 kum ah Pi Suu Kyi cun Nobel Laksawng ih a ngah mi $ million 1.3 (ting 13) cu Myanmar rammipi ih harhdamnak le fimzirnak siahrelh-sum dinsuahnak ah a hman ding thu a phuang. Thailand ramri ih Myanmar raltlanpawl a ra tlawngtu Nobel Remdaihnak Laksawng ngahtupawl cu Myanmar ram sungah rung lut in Pi Suu Kyi luatter dingih dil an tum nan ram sung lut sian an si lo. An dilnak cu Geneva ih Ram Ttangrual Milai Canvo Kawmison ah an thunlut sal.
           
1994, February ah Pi Suu Kyi cu Ram Ttangrual palai, American Tlangsuak Palai le New York Times thuthang palai pawl in an ra tong. September le October ah SLORC (nah-wah-ttah) hotupawl cu tonrelkhawmnak a diltu Pi Suu Kyi thawn an tong aw. 1995, July 10 ah SLORC in Pi Suu Kyi cu kum ruk sung rei a khuahkhirhnak ihsin a suah zalen.
           
A rei hlanah Pi Suu Kyi cu inn ah khuahkhirh a si lala. 2010 rampumhuap hrilawknak ttheh hnu, November 13 ah inn ih khuahkhirhnak ihsin an thlah sal. A suah hnu khal ah ramkhel lam ah a lut thuk vivo. Hriltlin Ramhotu Thein Sein thawn tonrelkhawmnak an neih ciamciam hnu ah lailak hrilawknak (by-election) ah tel ding in NLD cun a relcat.
           
NLD khal an ukawkdan an rem vivo ih, tu ahcun Pi Suu Kyi cu Hotu a si. Lailak hrilawknak ah nasa zetin nehnak an co ih Pi Suu Kyi khal Kawhhmu peng ihsin Hnuaita Tlangsuakbu asilole Rammipi Tlangsuakbu palai si dingih a zuamnak ah a hlawhtling.
           
Pi Aung San Suu Kyi hin ramtamhuap level ih phunsangtlawng hminthang pawl ihsin upatpeknak doctor zircawilu (honorary doctorate degree) 25 lai a ngah hlei ah, leitlunhuap ih sunsaktlak sunlawihnak phunphun a ngah fawn. Upatpeknak zircawilu a ngahmipawl, remdaihnak le milai canvo lam laksawng sang a ngahmi  pawl, rammisinak (citizenship) an pek mi pawl le leitlunhuap ih laksawng langsar ah siar ban cin a si mi laksawng a zate kom in 115 lenglo a si.

Aung San Suu Kyi in A Ngahzomi Sunlawihnak le Laksawng Pawl

1. Honorary Fellow, St. Hugh’s College (Oxford, UK), 1990.
 (St. Hugh’s College (Oxford)[ ih Sungtel Zahkai, UK, 1990)

2. Thorolf Refto- Human Rights, Norway, 1990.
(Thorolf Refto Milai Canvo Laksawng, Norway, 1990)

3. Sakharov (Freedom of Thought), European Parliament, 1991.
Sakharov (Khawruahnak Zalennak) Laksawng, European Parliament, 1991)

4. Nobel Prize for Peace, Oslo, Norway, 1991.
(Nobel Remdaihnak Laksawng, Oslo, Norway, 1991)

5. Honorary Member, International PEN, Norwegian Center, 1991.
(Ramtamhuap Calaimi Pawlkawm (Norwegian Laipi) ih Sungtel Zahkai, 1991)

6. Humanities Human Rights Award, USA, 1991.
(Milaipi Lainatnak Milai Canvo Laksawng, USA, 1991)

7. Honorary Member, International PEN (Canadian Center), 1991.
(Ramtamhuap Calaimi Pawlkawm (Canadian Laipi) ih Sungtel Zahkai, 1991)

8. Marisa Bellisario Price, Italy, 1992.
(Marisa Bellisrio Laksawng, Italy, 1992)

9. Annual Award of the International Human Rights Law Group, USA, 1992.
(Ramtamhuap Milai Canvo Laksawng, Dan-mithiam Pawlkawm, USA, 1992)

10. Honorary President, Student’s Union London School of Economics and Political Science, UK, 1992.
(Hotu Zahkai, London Sumtuahlam le Ramkhel-dengfelphunglam Tlawng, Tlawngta Pawlpi, UK, 1992)

11. Honorary Member, International PEN (English Center)
(Ramtamhuap Calaimi Pawlkawm (English Laipi) ih Sungtel Zahkai)

12. Honorary Life Member, University of London Union, UK, 1992.
(Damsung Sungtel Zahkai, London Phunsangtlawng Pawlpi, UK, 1992)

13. Honorary Professional Fellowship Law and Society Trust, Sri Lanka, 1992.
(Mithiam Sungtel Zahkai, Dan-mithiam Pawlkawm, Sri Lanka, 1992)

14. Honorary Doctorate in Political Science, Thammasat University, Thailand, 1992.
(Ramkhel Dengfelphung Doctor, Thammasat Phunsangtlawng, Thailand, 1992)

15. International Simon Bolivar Prize, UNESCO, 1992.
(Ramtamhuap Simon Bolivar Laksawng, UNESCO, 1992)

16. Prix itteraire des Droits de I’Homme Nouveaxu Droits de I’Homme, France, 1992.
(Milai Canvo Laksawng, Milai Canvo Pawlkawm, France, 1992)

17. Honorary Member, World Commission on Culture and Development, UNESCO,1992.
(Sungtel Zahkai, Nunphung le ~hansohnak lam Leitlun Kawmisawn, UNESCO, 1992)

18. Member Academic Universelle des Cultures, Paris, France, 1993.
(Sungtel Zahkai, Leitlunhuap Nunphung Academy Pawlpi, Paris, France, 1993)

19. Rose Prize Arbejederbevaegelsens Internationale Forum/ Interanational Forum of the Danish Labour Movement, Copenhagen, Denmark, 1993.
(Danish Hna`uantu Cangvaihnak Pawlkawm, Copenhagen, Denmark, 1993)

20. Victor Jara International Human Rights Center for Human Rights and Constitutional Law, Los Angeles, USA, 1993.
(Victor Jara Ramtamhuap Milai Canvo Laksawng, Milai Canvo le Ukawknak Dan Zeizawk Pawlkawm, Los Angeles, USA, 1993)

21. Member of the Advisory Board Francois - Xavier Bagnound Center for Health and Human Rights, Harvard University, USA, 1993.
(Thurawn Upa, Harhdamnak le Milai Canvo lam Francois-Xavier Bagnound Zung Hrampi, Harvard Phunsangtlawng, USA, 1993)

22. Honorary Doctorate of Law, University of Toranto, Canada, 1993.
(Ramkhel Dengfelphung Doctor, Toranto Phunsangtlawng, Canada, 1993)

23. The Freedom of the City Commune of Giugliano, Italy, 1993.
(Khawpi Sunlawih Laksawng, Giugliano, Italy, 1993)

24. Bremen Solidarity City of Bremen, Germany, 1993.
(Bremen Khawpi Pumkhatawknak Laksawng, Bremen, Germany, 1993)

25. Premio Mujer Progresista Federation Mujeres Progresistas/ Spanish Federation of Progressive Women, Madrid, 1993.
(Minu ~hangso Laksawng, Spain ram Minu ~hansohnak Pawlpi, Madrid, 1993)

26. Honorary Doctorate of Philosophy & Letters, Free University of Brussels, Belgium, 1994.
(Sunlawihnak Doctor, Brussels Phunsangtlawng, Belgium, 1994)

27. Honorary Adviser Forum of Democratic Leaders in the Asia-Pacific, 1994.
(Thurawn Upa Zahkai, Asia-Pacific Democratic Hruaitupawl Forum, 1994)

28. The Freedom of the City, Aversa, Italy, 1995.
(Khawpi Sunlawihnak Laksawng, Aversa khawpi, Italy, 1995)

29. Liberal International Prize for Freedom Britanints Liberal Democracy Party, UK, 1995.
(Ramtamhuap Zalennak Laksawng, British Liberal Democracy Party, UK, 1995)

30. Honorary Doctorate of Laws, Queen’s University, Canada, 1995.
(Dan Doctor Zir-cawilu, Siangpahrangnui’ Phunsangtlawng, Canada, 1995)

31. Jawaharlal Nehru Award for International Understanding (for 1993), India, 1995.
(1993 kum Jawaharlal Nehru Sunlawih Laksawng, India,1995)

32. Gandhi Award, Simon Fraser University, Canada, 1995.
(Gandhi Sunlawih Laksawng, Simon Fraser Phunsangtlawng, Canada, 1995)

33. Honorary Doctorate of Civil Law, University of Oxford, 1995.
(Sunlawihnak Khawpi Dan Doctor Zir-cawilu, Oxford Phunsangtlawng, 1995)

34. I.R.C Freedom Award, International Rescue Committee, 1995.
(1995 Zalennak Sunlawih Laksawng, Ramtamhuap Runsuahnak Committee, 1995)

35. Companion of the Order of Australia, Australia, 1996.
(Australia Sunlawihnak Tacik, Australia, 1996)

36. Liberal International Prize, UK, 1996.
(Ramtamhuap Zalennak Laksawng, UK, 1996)

37. Asia Human Rights of Law, Japan, 1996.
(Asia Danlam Milai Canvo Laksawng, Japan, 1996)

38. W. Averell Harrimen Democracy Award National Democratic Institute, USA, 1996.
(W. Averell Harrimen Democracy Sunlawih Laksawng, Phunhnamhuap Democratic Institute, USA, 1996)

39. Rajiv Shmirti Parashka (Rajiv Gandhi Memorial Award), India, 1996.
(Rajiv Gandhi Hngilhlonak Sunlawih Laksawng, India, 1996)

40. Empty Chair Award, Women of the Year Lunch, London, UK, 1996.
(Minu Cungcuang Sunlawih Laksawng, London, UK, 1996)

41. Honorary Doctorate of Law, Charles University in Prague, Czech Republic, 1997.
(Sunlawihnak Dan Doctor Zir-cawilu, Czech Zatlanghruai Ram, 1997)

42. Honorary Doctorate of Letters, Sydney University of Technology, Australia, 1997.
(Sunlawihnak Calai Doctor Zir-cawilu, Sydney Ningthiamphung Phunsangtlawng, Australia, 1997)

43. Honorary Doctorate of Letters, California Chapman University, USA, 1997.
(Sunlawihnak Calai Doctor Zir-cawilu, California Chapman Phunsangtlawng, USA, 1997)

44. Honorary Doctorate of Law, Natal University, South Africa, 1997.
(Sunlawihnak Dan Doctor Zir-cawilu, Thlangta Africa, 1997)

45. Honorary Doctorate of Law, America University, Washington DC, USA, 1997.
(Sunlawihnak Dan Doctor Zir-cawilu, America Phunsangtlawng, Washington DC, USA, 1997)

46. Distinguished Alumni Award, Central University/Delhi University, India, 1997.
(Tlawngta Hlun Langsar Sunlawih Laksawng, Delhi Phunsangtlawng, India, 1997)

47. Honorary Citizenship of Rome, Italy, 1997 (May 23).
(Rome Khawpi Sungtel Sinak Sunlawih Laksawng, Italy, 1997, May 23)

48. Honorary Doctorate of Letters, Glasgow University, UK, 1997.
(Sunlawihnak Calai Doctor Zir-cawilu, Glasgow Phunsangtlawng, UK, 1997)

49. Pearl S. Buck Woman’s Award, Pearl S. Buck Foundation, USA, 1997.
(Pearl S. Buck Minu Sunlawih Laksawng, Pearl S. Buck Foundation, USA,1997)

50. International Award, St. Angela’s Peace and Justice Group, Waterford (Eire), 1997.
(Ramtamhuap Sunlawih Laksawng, Mithiang Angela ih Remdaihnak le Dingfelnak Pawlkawm, Warterford (Eire), 1997)

51. Profiles in Courage Award, Kennedy Society of Denmark, Denmark, 1997.
(Mihuaisen Sunlawih Laksawng, Kennedy Senpihlawm, Denmark, 1997)

52. Honorary Doctorate, Cambridge University, 1998, June.
(Sunlawih Doctor Zir-cawilu, Cambridge Phunsangtlawng, 1998, June)

53. Freedom of City, Oxford, UK, 1998.
(Khawpi Zalennak Laksawng, Oxford, UK, 1998)

54. Honorary Doctorate of Laws, University of Wales, Cardiff, 1998.
(Sunlawihnak Dan Dotor Zir-cawilu, Wales Phunsangtlawng, Cardiff, 1998)

55. Honorary Doctorate of Laws, University of Bristol, UK, 1998.
(Sunlawihnak Dan Doctor Zir-cawilu, Bristol Phunsangtlawng, UK, 1998)

56. Honorary Doctorate of Laws, University of Melbourne, Australia, 1998.
(Sunlawihnak Dan Doctor Zir-cawilu, Melbourne Phunsangtlawng, Australia, 1998)

57. Honorary Degree Univesite` catholique de Louvain, Belgium, 1998, December.
(Sunlawihnak Doctor Zir-cawilu, Belgium, 1998, December)

58. Honorary Degree, University of Bath, UK, 1998, December.
(Sunlawihnak Dan Doctor Zir-cawilu, Bath Phunsangtlawng, UK, 1998, December)

59. Honorary Degree, Bucknell University, 1999, May.
(Sunlawihnak Dan Doctor Zir-cawilu, Bucknell Phunsangtlawng, 1999, May)

60. Freedom Award, International Republican Institute, 1999, October.
(Zalennak Sunlawih Laksawng, Ramtamhuap Republican Institute, 1999, October)

61. The Freedom of the City of Dublin Award, Ireland, 1999, November.
(Dublin Khawpi Zalennak Sunlawih Laksawng, Ireland, 1999, November)

62. 2000 CAW Nelson Mendela Human Rights Award, Canada, 2000, December.
(Nelson Mendela Milai Canvo Sunlawih Laksawng, Canada, 2000, December)

63. Presidential Medial of Freedom Award, Washington DC, USA, 2000, December 6.
(President Pek mi Zalennak Sunlawih Laksawng, Washington DC, USA, 2000, December 6)

64. Collage United Nations Prize 2001, Germany 2001, June.
(Ram Ttangrual Pawlkawm Collage Laksawng 2001, Germany 2001, June)

65. International Social Welfare Prize, University of Southern California, School of Social Work, 2001, December 8.
(Ramtamhuap Mitlawmngai Sunlawih Laksawng, Thlanglam California Phunsangtlawng, December 8)

66. UNESCO - Medanjeet Singh Prize for the Promotion of Tolerance and Non-Violence, UNESCO, 2002.
(Medanjeet Singh Laksawng, UNESCO, 2002)

67. 2002 Al Neuharth Free Spirit of the Year Award, Freedom Forum, Washington, USA, 2003.
(2002 Al Neuharth Zalennak Khawrruattu Laksawng, Zalennak Forum, Washington, USA, 2003)

68. MTV Humanitarian Award, ‘Free Your Mind’ MTV Europe, EDINBRGH,         UK, 2003.
(Milaipi Zawnruatnak Sunlawih Laksawng, UK, 2003)

69. The 2004 Time 100, The Most Influential People in the World Today, TIME Magazine, 2004.
(Leitlun Mi Hliahkhuh Nehbik 100, TIME mekazin, 2004)

70. Kwangju Human Rights Award May 8, Memory Foundation from South Korea, 2004.
(Kwangju Milai Canvo Sunlawih Laksawng, Thlangta Korea, 2004)

71. TIME’s Asia’s Hero 2004, TIME Megazine, 2004.
(Asia Mihuaisen Sungtel, TIME mekazin, 2004)

72. The Honorary Citizen of Paris, Town Hall of Paris, 2004.
(Paris Khawpi Sungtel Zahkhai, Paris, 2004)

73. Honorary Doctorate Degree in Politics, Philosophy and Economics, Rangsit University, Thailand, 2004.
(Ramkhel, Khawruahphung le Sumtuahphung Sunlawihnak Doctor Zir-cawilu, Rangsit Phunsangtlawng, Thailand, 2004)

74. Outstanding Women in Buddhism (Award for Battling for Democracy), The United Nations Gender and Religious Department, 2005.
(Buddhist Minu Cuangmuar Sunlawih Laksawng, Ram ~angrual Gender le Sakhaw Zung`hen, 2005)

75. Honorary Degree in Political Science, Thammasat University, Thailand, 2005.
(Sunlawihnak Ramkhel Dengfelphung Doctor Zir-cawilu, Thammasat Phunsangtlawng, Thailand, 2005)

76. Freedom of the City Award, The City Council of Edinburgh, Scotland, 2005.
(Khawpi Zalennak Sunlawih Laksawng, Edinburgh Khawpi Council, Scotland, 2005)

77.  Freedom of the Galway City, Galway City, Ireland, 2005.
(Khawpi Zalennak Sunlawih Laksawng, Galway City, Ireland, 2005)

78. UNISON Honorary Membership, UNISON (Britain’s largest Trade Union), 2005.
(UNISON ih Sungtel Zahkai, UNISON, 2005)

79. Olof Palme Prize, Olof Palme Memorial Fund, Stockholm, Sweden, 2006.
(Olof Palme Laksawng, Olof Palme Hngilhlonak Siahrelh-sum, Stockholm, Sweden, 2006)

80. Four Freedom Medals (Freedom from Fear- Franklin and Eleanor Roosevelt Institute, Hyde Park, NY, 2006).
(Ttihphannak ihsi Zalennak Sunlawih Tacik, Franklin le Eleanor Roosevelt Institute, Hyde Park, NY, 2006)

81. Heroes of Our Time, The Top 50 New Statesman, 2006.
(Kan San Mihuaisen Sungtel, New Statesman Thuthangca, 2006)

82. Netaji Subhas Award, Netaji Subhas Foundation, Kolkata, India, 2007.
(Netaji Subhas Sunlawih Laksawng, Netaji Subhas Foundation, Kolkata, India, 2007)

83. Honorary Doctorate of Law on Human Rights Activist, The University of Cape Town, South Africa, 2007.
(Milai Canvo hrang Cangvaitu Sunlawihnak Dan Doctor Zir-cawilu, Cape Town Phunsangtlawng, Thlangta Africa, 2007)

84. Freedom of Glasgow, the Freedom of Scotland’s largest City, 2007.
(Glasgow Khawpi Zalennak Laksawng, Glasgow, Scotland, 2007)

85. Rome for Peace and Humanitarian Action City of Rome, Italy, 2007.
(Remdaihnak le Milaipi Lainatnak Tawlreltu Sunlawih Laksawng, Rome, Italy, 2007)

86. Special Award for Lifetime Achievement in Politics PSA, UK, 2007, November.
(Ramkhel lam ih Damsung Mihlawhtling Sunlawih Laksawng, UK, 2007, November)

87. Congressional Gold Medal (Congress’ Highest Civilian Honor), Congress, USA, 2008, April 25.
(Congress Tlangsuakbu Sui Tacik Laksawng, Congress, USA, 2008, April 25)

88. Honorary Canadian Citizenship, Parliament Hill in Ottawa, Canada, 2008, May 6.
(Canadian Sunlawih Rammisinak, Ottawa ih Parliament Tlangsuakbu Mual, Canada, 2008, May 6)

89. The Freedom of the City Dundee, Scotland, 2008, June 10.
(Khawpi Zalennak Laksawng, Dundee Khawpi, Scotland, 2008, June 10)

90. Catalonia International Prize, 2008, MOTHER OF COURAGE (shared with Dr. Cynthia Maung), Palau de la Generalitat, Catalan Government, Barcelona, Spain, 2008, November.
(Catalonia Ramtamhuap Laksawng, RAL~HATNAK NU (Dr. Cynthia Maung thawn zem`hen aw), Barcelona, Spain, 2008, November)

91. Honorary Member of the Club of Madrid Club de Madrid, Madrid, Spain, 2008,Nevember 20.
(Club de Madrid ih Sungtel Zahkai, Madrid, Spain, 2008, November 20)

92. Honorary Council Member, The Council of Women World Leaders, Washington DC, USA, 2008.
(Council Sungtel Zahkai, Minu Leitlun Hruaitu Council, Washington DC, USA, 2008)

93. Trumpet of Conscience Award Realizing the Dream, a non-profit organization set up in honor of civil rights leader Dr. Martin Luther King Jr., Hyatt Regency-Capital Hilton, Washington, USA, 2009, January 19.
(Ruahnak Tlamtling Sunlawih Laksawng, Washington, USA, 2009, January 19)

94. Freedom of the City of Glasgow, Glasgow, Scotland, 2009, March.
(Glasgow Khawpi Zalennak Sunlawih Laksawng, Glasgow, Scotland, 2009, March)

95. Mahatma Gandhi International Award for Peace and Reconciliation-MAGI Awards, The Gandhi Development Trust (GDT) Durban, South Africa, 2009, May 22.
(Mahatma Gandhi Ramtamhuap Sunlawih Laksawng, The Gandhi Development Trust, Durban, South Africa, 2009, May 22)

96. Democracy and Peace Award of Japanese Diet Members League, Japanese Diet Members’ League in Support of Democracy in Myanmar, Tokyo, Japan, 2009, June 19.
(Democracry le Remdaihnak Sunlawih Laksawng, Japanese Diet Members League, Tokyo, Japan, 2009, June 19)

97. The Honorary Doctor of Laws (LLD) At Derry’s Millennium Forum, The University of Ulster in Derry, Ireland, UK, 2009, June 24.
(Sunlawihnak Dan Doctor Zir-cawilu, Derry ih Ulster Phunsangtlawng, Ireland, UK, 2009, June 24)

98. The Ambassador of Conscience Awar, the recipient of Amnesty International’s highest honory, Irish music band U2 is puboilcy announcing Aung San Suu Kyi’s award, Monday night at a Dublin concert. 2009, July 27.
(Khawruahnak Tlamtling Sunlawih Laksawng, Ireland, 2009)

99. Benazir Bhutto Shaheed Award for democracy instituted, the Pakistan People’s Party, Islamabad, Pakistan, 2010, June 21.
(Benazir Bhutto Shaheed Sunlawih Laksawng, Pakistan People’s Party, Islamabad, Pakistan, 2010, June 21)

100. Honorary Individual Membership, Council of Asian Liberals and Democrates (CALD), 2010, June 29.
(Sungtel Zahkai, Council of Asian Liberals and Democrates, 2010, June 29)

101. Queen fo Myanmar’s Democracy and Human Rights, Manav Ekta Parishad, India, 2010, November 25.
(Myanmar Democracy le Milai Canvo Siangpahrangnu, India, 2010, November 25)

102. Honorary Degree - Doctor of Law, Carleton University, Ottawa, Canada, 2011, February 22.
(Sunlawihnak Dan Doctor Zir-cawilu, Carleton Phunsangtlawng, Ottawa, Canada, 2011, February 22)

103. Global Leadership Award (Trail-Blazer) - Voice of Decade, Vita Voices Global Partnership, USA, 2011, April 12.
(Leitlunhuap Kaihhruainak Sunlawih Laksawng, USA, 2011, April 12)

104. The 2011 TIME 100 Poll (the 100 most influential people in the world), Time Magazine, USA, 2011.
(Leitlun Mihliahkhuh Nehbik 100 Sungtel, TIME Mekazin, USA, 2011)

105. Eleanor Roosvelt Awards for Global Women’s Rights, Feminist Majority Foundation, USA, 2011, April 26.
(Leitlunhuap Minu Canvo hrang Eleanor Roosvelt Sunlawih Laksawng, Feminist Majority Foundation, USA, 2011, April 26)

106. Freedom of the City (an Honorary Freewomen of the City of Brighton & Hove), Brighton & Hove City Council, UK, 2011, May 19.
(Brighton & Hove Khawpi Zalennak Sunlawih Laksawng, UK, 2011, May 19)

107. Cote Saint-luc Human Right Walkway Pierre Elliott Trudeaiu Park, The City of Cote Saint-luc, Quebec, Canada, 2011, June 6.
(Cote Saint-luc Khawpi Milai Canvo Sunlawih Laksawng, Quebec, Canada, 2011, June 6)

108. Doctor Litterarum et Philosophiae (honoris causa), University of Johannesburg (UJ), South Africa, 2011, June 24.
(Sunlawih Doctor Zir-cawilu, Johannesburg Phunsangtlawng, Thlangta Africa, 2011, June 24)

109. Chatham House Prize 2011, The Royal Institute of International Affairs, Chatham House, UK, 2011, September 22.
(Chatham House Sunlawih Laksawng, Chatham House, UK, 2011, September 22)

110. Oxi Day: Battle of Crete Award Oxi Day Foundation, USA, 2011, October.
(Oxi Day, Crete Dodawknak Sunlawih Laksawng, USA, 2011, October)

111. Freedom Award, Freedom House, USA, 2011, October.
(Zalennak Sunlawih Laksawng, Freedom House, USA, 2011, October)

112. Wallenberg Medal, University of Michigan, USA, 2011, October.
(Wallenberg Sunlawih Tacik, Michigan Phunsangtlawng, USA, 2011, October)

113. National Order of the Legion of Honour, France, 2012.
(France Sunlawihnak Sangbik, France, 2012)

114. Shaheed Benazir Bhutto Award for Democracy, Pakistan, 2012.
(Shaheed Benazir Bhutto Democracy Sunlawih Laksawng, Pakistan, 2012)

115. Congressional Gold Medal, US, 2012.
(America Dingkhawm Ram Tlangsuakbu Sui Tacik, US, 2012).

No comments: