27 July, 2016

Zawnruahnak Lungput


Zawnruahnak Lungput

Amerika in Tlaksiatnak Ropi (Great Depression) le Leitlun Ralbuai Ttumhnihnak ih hmual hmuahhmuah a tuar laifang ih New York khawpi uktu cu Fiorello LaGuardia a si. Anih hi New York khawpi ih mi tampi in an duh zet ih, "Pangpar Te" tiah an ko ttheu. Ziangahtile ni niamte a si ih, a kortlunthuah ah carnation pangpar a ther ringring ruangah a si.

Anih hi thil tinkim tuahtu a si. New York khawpi ih meiphal mawttaw khal a to mai, a thuptei' zu zuarnak dawr pawl khal palik thawn an luhhnawh, hngakttah pawl hmuahhmuah baseball leh lai a zohpi ih, nauhak pawl khal hnihsuak a siarsak ttheu.

1935 kum, January thla ih zan dai luarkai zet zan khat ah, New York khawpi ih mi rethei bik veng ih thutthenzung pakhat ah a va feh. Zan ah thutthen ding a um ruangah a si. LaGuardia cun thutthentu cu cumi zan hrangah a awlh ih, amah in thutthentui' tohkham a luah.

Minute malte a rei tikah sang hlom khat ruk ruangih hek a tuar mi, hnipuan ttet zet hruhtu pitar cu a hmai ah an rak hruai. Pitar cun La Guardia hnenah a fanu ih pasal in a tlansan hai ih, a fanu cu a dam lo fawn ruangah, a tu le pahnih cu rilrawng in an um thu a sim.

Asinan sang hlom ruksak a tuar mi dawr neitu cun a heknak cu hlit a duh cuang lo. Anih cun, "Venghnenawknak ttha lo zet a si, Bawipa. Hitawk kiangkap minung in zirnak an ngah theinak ding ah hrem a ttul," tiah LaGuardia cu a sim.

LaGuardia cun a thawpi a hun thaw. Cu thluh ah pitar ih lam hoi in, "Hremnak ka lo pek a ttul. Dan cun zohman mithmai pek hleice a nei lo. Dollar hra kuan lole ni hra sung thawng tlak ding a si," tiah a sim. Asinan cumi a ttong phah ah a kor zal a pur phah. Dollar hra hnah a phorh hnu ah a lukhum hminthang sungah a ret ih, "Hinah hin cawhkuannak dollar hra cu ka pe zo; cuihleiah hitawk thutthennak pindan ih um mi hmuahhmuah hi pia sawmnga cio ka lo cawh hai. Ziangahtile mi pakhat in a tu le pawl rawl ei ding an neih theinak ding ih thil a ruk a ttulnak khawpi ih nan um ruangah a si. Mr. Cazipi, cawhkuan paisa pawl khong awla hektuartu kha pe aw," tiah a sim.

A thaisun ah, New York Khawpi thuthangca in, a tu le rilrawng pek ding ih sang hlom khat a rutu pitar anhai hnenah $47.50 pek a si thu a tarlang. Cumi lakih pia sawmnga cu sang ruksak a tuar mi ei-in dawr neitu ih pek mi a si ve. Cun, mawhnak ttukttak neitu, lamzin dan pahbaltu, le New York Khawpi ih palik tthenkhat tel in pia sawmnga ciar a kuantu an zate'n minung 70 hrawng cu an ding vualvo ih khawpi uktu cu sunlawih in an za an beng durdo. 

Mi pakhat cun mawi zet in hitin a sim: "Tuarpinak cun a hmu ih "Poi ka va ti ve" a ti. Zawnruahnak cun a hmuh tikah, 'Ka lo bawm ding' a ti. A danglamnak kan theih lawng ah, thil danglam kan tuah thei ding."

Hram: The Compassion of Mayor LaGuardia –
http://www.suddenlysenior.com/compassionlaguardia.html


No comments: