31 January, 2018

Phuba Laknak

Phuba Laknak

Sergeant Decker, ziangruangah hivek harsatnak a tong ti theilotu ralkap hlun putar cun, hnget zet ih a hngawng khittu hridai cu phelh tum in a talbuai rero. Siling ih hridai ah a thlai aw, a ke in zial a dai bannak ding ah zungpibok mallai a duh ih, a mit cu mak zetzet in an pawng kulko rero. Hridai ih khatlam cu siling ih khen mi thir-kual ihsin a fehtlang ih Hlazai Va in a khatlam zim a kai. Hlazai Va in hridai khatlam a dirh ruangah Decker cu thli lak ah a thlai aw.

Decker in a whiskey tam sawn cu a in zo, a hurnak rehtertu ih Hlazai Va a hman hnu ah tthang khat khal a itthat zo. Tu ahcun cumi pawl ih man cu riahsiatza tuarnak thawn a kuan rero. Natnak le thli hawp khoplonak cun Decker ih hmai cu sen tengteng, zoh se zet ah an canter. Thaw thaw thei sal ding ih talbuai in a kaa a ang rero. Cumi cu Hlazai Va in a hmuh tikah hridai cu a dir na deuhdeuh.

An pahnih lawng saloon ih pindan sia pakhat ah an um. Tlunta dot pindan a si ih, thil um sun khal cabuai hnin dualdo thei, ihkhun ih hman ding mi cangpawl tom pakhat le tleu le hlumnak petu ding lungmeihol pung khat lawng an an si.

Hridai in a hngawng a rek nat sinsin tikah Decker cun a ke thawn thli a saih ttuatto rero. Hlazai Va in a dirh mi hridai cu malte a thlah dor deuh ih, Decker ih ke in zial a dai ttiatto thei. Decker cun didirawk ih ding phah in, duham zet in thli a hawp.

Cu thluh ah, "Sui, sui ka lo pe ding," a ti.

Hlazai Va cun, "Mirang vek ka bang nan, nang ih sui kha ka hai lo. Kei hi Lakota Sioux, kum hleihnih lawng ka si lai ih na rak sualpi mi le na thah mi Indian nunau ka si," ti phah in, hridai cu a dirh vukvi sal.

"Na neh ka lo zawt vivo ih, tu ahcun na thi thlang ding."

"Ziangtik....ziang?" Decker cu a dang a pit.

"Shannon Horkuam. Kan khua.... kum sawmthum liam zo .... Mirang pawl nan ra .... nang, nang uico pa in hramlak ah i dirh lut."

Decker ih thaw a cem zik. Hlazai Va cu a hni. Hridai cu a dir so sal ih Decker cu thli lak ah a kai so. "Kei cu ka nung. Nang cu na thi ding. Mirang zate'n nan thi ding." Decker ih ke a tal nawn lo tikah Hlazai Va in a hridai cu a thlah ih, Decker ih ruak cu zial parah a tla.

Hlazai Va cu a tthilhtthiam ih hridai a phelh. Miruak cu tukvirh lam ah a hnuk. Inn karlak lamzin a vun bih hnu ah tukvirh cu a on vukvi. Miruak cu a kut thawn thei le thei lo'n a cawi ih tukvirh ihsin thli lak ah a hlon. Inn dot thum ihsi miruak a tlak lai le leilung ih a vung thlen lai cu hni siamsiam in a zoh.

Lungmeihol alh tleu riari ahcun Hlazai Va cun leivut kai miammi a hnipuan pawl, Mirang pai' angki le bawngbi pawl a la. Cu thluh ah pindan ihsin a rang thei tawk in a suak. Kaililawn ihsin a ttum suk ih, varanda ah a va suak.

A rangpi cu a hrennak  a phelh ih a parah a khir so. A rang cu vorhlam ih a herter hnu ah, inn karlak lamzin cu a zoh. Vok pathum in miruak cu an hnim rero ih, uico tumpi pahnih in miruak cu an bottthet rero.

Hlazai Va in a rang cu khatlam ah a herter sal ih, na nawn ih a sirh hnu ah Shannon Kham timi khua cu a suahsan. Shannon Kham khawpi hi tuihlan ah khawte a rak si ih, khaw sung ih nunau le nauhak pawl cu Mirang ralkap pawl in lainatnak tel riai lo ih an sualpi le an rak thahnak hmun a rak si.

Khawpi hnar lan kham zim ih tto mi farkung tluan pawl kiangah a rangpi cu a cawlhter. Kham hnuai ahcun tiluang a cak zet mi tiva pakhat a um. Ziang ka tuah ding ti a ruat rero. Mirang vekin a um hrih ding maw, a minung pawl hnenah a tlung ding maw, asilole tive ah a dawp thla ding ih, ralttha zet ih a rak thitu a miphun ralhrang pawl hnenah a feh ding, timi a ruat rero.

Do an tuar lai kha a vun mitthlam sal. Mirang ralbawi ih ho mi ralkap tampi an ra feh, ralbawi in hramlak ah a dirh phei, a hnipuan a hlitsak, a sualpi hnu ah, kham zim ah a hruai ih, thli dai zet le tidai vut zet ah a tul thlak.

Mirang vekih thuamawk a olsam zia a vun ruat lala ih a hnih a suak. Saloon ah aipuang zet in a feh, Decker a thlem ih, whiskey lang khat an in tlang. Cuvial a si men.

Kum 12 a si lai ih rak thah mi Hlazai Va hin, can remcang vei khat ngah sal thei ding in Ziangkim-ti-thei Thlarau hnenah a rak dil. Kan dunglam kum 18 ahkhan Lakota ralhrang pakhat dinhmun in nun thar a thok. Ziangvek in khawpi tenau pawl kan do neh ding ih, mirang pawl kan that ding ti a thiam lohli mai. A hrinhnam pawl in a ttul mi tthate'n an zirh.

Tu ahcun a rangpi to in tlang hnuailam ah a suk ih, hramlak ah a lut. Himi can ah, a nun vei hnihnak hi cu Decker thah lawng men ih cem ding a si lo ti a thei. Mirang pawl thah ding thu ahcun ttha zet ih zir ngah zo a si ih, diknak timi khal a thlenter thluh hrih lo. Mirang zate'n pialrang ih a kuat thluh hlan ahcun diknak timi a thleng lo ding ti a thei. Cumi diknak thlenter cu a duh mi a si.

A rangpi cu a sirh ih, cak zet in a tlan zurzo.

Hminsin: Janett L. Grady ih "Squaw Cometh" leh mi a si.


No comments: