Bung V
Talmud
BC 444 ah puithiam Ezra in Jew miphun hruaitu pawl hmai ah Moses
ih pek mi daan pawl a siarsuah hnu ah Jew miphun hmuahhmuah in Moses ih daan
thlun ttheh ding in thupek a suah. Cui’ daan pawl ihsin daan tesep tamzet tthenfelnak
le simfiangnak an tuah vivo a si hmang. AD zabi 4 ihsin zabi 6 karlak tiang ah
an zohfel, an thuam thar vivo. Cumi ihsin Talmud cabu a suak. Talmud cabu ah
hin Thukam Hlun sungih daan pawl khihhmuhnak Mishna le cui’ daan pawl
simfiangnak Gemara ti’n tthen hnih a um.
Proffessor Polano in, Talmud cabu thuhla ah, hitin a sim.
“Talmud cabu hi an dam sung hmuahhmuah cathianghlim hliakhlaitu
puithiam pawl in cathianghlim an simfiangnak pawl an si. Himi cabu hi minung
nun ze mawi, Pathian biakdan, khawpi sung ukawkdan kalhmang le hremnak
pekawkdan tivek pawl a tel mi, thukimbu pakhat vek a si. Asinan himi cabu hi
daan kalhmang cabu pakhat men ih ruat ding a si lo. A ngaingai ahcun hi cabu hi
Jew pawl in kum 1,000 sung rori miphun pakhat dinhmun ih callang thei ding in
an zuamnak sanphung hminsinnak cabu a si hleiah, an khawruahnak le
hmuh-ruah-thlirdan ngankhummi cabu khal a si,” (John Drinkwater).
Talmud cabu hi leitlun calai cazin sungih tel a si ve. Asinan Jew pawl
cu an nunphung rengreng ah mahte mum ih mum phunhnam deuh, Pathian hril hleice
mi kan si ruangah midang hnak in kan cuangmuar cuang tivek thinlung pu deuh,
Pathian hnen ihsi an don mi thuhla le serhsang pawl cu phunhnam dang thawi’
pehparawkter duh lo, tivek deuh an si ruangah Talmud cabu hin phunhnam dang
nunphung le calai ah sulhnu a nei lemlo ti a si (John Macy). Talmud cabu
English ih an leh tikah butthen 20 ah an tuah.
Talmud cabu sungih thuanthu pakhat kan tarlang hnik pei.
Vei khat ah khawpi uktu bawi in a rawlsuangtu kha bazar ah nga lei
ding in a fial. Rawlsuangtu cun bazar pumpuluk ah nga pakhat lawng a va hmu.
Asinan cui’ nga cu Jew miphun thiltthitu pakhat in a rak lei rero lai. Cutikah
rawlsuangtu cun nga zuartu kha, “Himi nga pum khat hrangah sui tangka pia khat ka
lo pe ding,” tiah a ti. Thiltthitu cun, “Anih in pia khat a lo pek ahcun kei
cun pia hnih ka lo pe ding,” a rak ti ve. Cutikah rawlsuangtu cun, “Pia thum ka
lo pe ding,” a ti sal. Asinan thiltthitu in, “Nga pum khat hrangah sui tangka
pia hra lenglo cem khal sehla ka lei thotho ding, keimai lei ngah a awmmawi
sawn,” a ti.
Rawlsuangtu cu a thin a heng ih, cui thuhla cu a bawipai’ hnenah a
sim. Cutikah khawpi uktu bawi cun thiltthitu cu, “Ziang hna ttuan in pum na
cawm?” tiah a sut.
“Thiltthitu ka si,”
“Thiltthitu men in himi nga kherkher hitluk mankhung ih lei a ttul
mawsi, ka pek mi hnakih mankhung ih lei cu in hmuhsuam thawn a bangaw a si,”
“Bawipa, thaisun ah Sabath ka ul ding, Sabath a thlen hlana h ka
thitha tlung ttha ding in himi nga ka rak ei a ttul. Curuangah thaisun hrangah
sui tangka pia hra a cem khal ah a poi lo ti’n ka ruah ruangah a si,”
“Ni dang hnakin thaisun cu ziangruangah a thupi?”
“Bawipa, nangteh ziangruangah saw midang hnakih na thupit sawn?”
“Kei cu mi thupi ka si, siangpahrang ih ttuanvo pek mi ka si
ruangah midang hnak in ka sunglawi sawn,”
“Siangpahrang hmuahhmuah lakih bawibik Bawipa Pathian in thaisun
khi Sabath ni ah a tuah. Curuangah thaisun khi ni dang hmuahhmuah hnakin a
thupi sawn. Cumi ni ah Pathian in kan sualnak hmuahhmuah in ngaithiam ding a
si,”
“Cuti a si ahcun na rel mi cu a dik a si.”
Cuti ih a sim hnu ah khawpi uktu bawi cun thiltthitu cu a ngaidam.
Pathian ttongkam a ngaitu hrangah hlawhsamnak a um dah lo (John Drinkwater).
No comments:
Post a Comment